შესავალი
ვიკიპედიის ციტირება აკადემიურ სამყაროში ხშირად კამათის საგანია. თუ აკადემიური წრეების უმრავლესობას ჰკითხავთ, გეტყვიან, რომ ვიკიპედია სრულად სანდო წყარო არ არის. ის ვერ ჩაითვლება საიმედო წყაროდ, რადგან სხვადასხვა მომხმარებელს შეუძლია ცვლილებების შეტანა ინფორმაციის გადამოწმების გარეშე. მიუხედავად ამისა, ვიკიპედიის გამოყენება კვლევის პროცესში შეიძლება იქცეს ახალი იდეების წყაროდ თემის შემდგომი შესწავლისთვის, რაც დაგეხმარებათ ნაშრომის დაწყებაში.
სწორედ ამიტომ, ვიკიპედიიდან მოპოვებული ინფორმაციის სათანადო ციტირება თქვენი ნაშრომის სანდოობას ამაღლებს. ამ სტატიაში შეისწავლით, როგორ მოახდინოთ ვიკიპედიის ციტირება APA, MLA და Chicago სტილებში და რა ელემენტები უნდა დაამატოთ სწორი ციტირებისთვის.
თუ დრო არ გრჩება და ვერ ახერხებ ნაშრომში წყაროების სწორად მითითებას, მოგვწერე და შთაგონება დაგეხმარება!ვიკიპედიის ციტირების მარტივი მეთოდი
ვიკიპედია გვთავაზობს ფუნქციას სახელწოდებით “Cite This Page” (გვერდის ციტირება), რომლის გამოყენებითაც შეგიძლიათ გვერდის რამდენიმე წუთში დასაციტირება.
გვერდის ციტირების ვარიანტი უნდა გამოჩნდეს ხელსაწყოთა პანელის მარცხენა კუთხეში. თუ გვერდზე შესვლისთანავე ვერ ხედავთ, დააწკაპუნეთ ბრჭყალების ნიშანზე ზედა მარცხენა კუთხეში. ხელსაწყოების განყოფილებაში იხილავთ წარწერას “Cite this page” (დააციტირეთ ეს გვერდი).
თუ დააწკაპუნებთ ამ ღილაკზე, გვერდზე გამოჩნდება ბიბლიოგრაფია ციტირების სხვადასხვა სტილით. მაგალითად, აი რა ვარიანტებს მიიღებთ “უჯრედული ბიოლოგიის” გვერდის ციტირებისას:
Show Image
მიუხედავად იმისა, რომ ეს არის ვიკიპედიის ციტირების ყველაზე მარტივი გზა, მაინც გირჩევთ, თავად შეამოწმოთ თქვენი სტილის სახელმძღვანელოს მოთხოვნები.
ვიკიპედიის ციტირება APA სტილში
ვინაიდან ვიკიპედიას არ ჰყავს დადგენილი ავტორი და მისი შინაარსი შეიძლება შეიცვალოს, APA სტილში მუშაობისას უნდა დააციტიროთ იქიდან აღებული სტატიები, როგორც ვებ-რესურსი ავტორის გარეშე. ვიკიპედიის გვერდის ციტირებისას შემდეგი ნაბიჯები უნდა გადადგათ:
- მიუთითეთ გამოცემის სახელი თარიღთან ერთად. რადგან გამოქვეყნების თარიღი არ არსებობს, უნდა გამოიყენოთ ბოლო გადასინჯვის თარიღი, რათა მკითხველმა იგივე ვერსიას მიაკვლიოს.
- დაამატეთ მოპოვების თარიღი და წყარო, საიდანაც აიღეთ ციტატა.
- ბოლოს, მიუთითეთ URL წყაროს ზუსტი ბმულით და დარწმუნდით, რომ URL-ის შემდეგ არ დგას წერტილი.
აი, შაბლონი, რომელიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ APA სტილით გვერდების ციტირებისას:
გვერდის სახელი. (მოპოვებულია წელი, თვე, რიცხვი). ვიკიპედიაში. URL
აი, როგორ უნდა გამოიყურებოდეს ეს თქვენს ბიბლიოგრაფიაში:
უჯრედული ბიოლოგია. (2021). მოპოვებულია 9 აგვისტო, 2021. ვიკიპედიაში. https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:About
ტექსტში ვიკიპედიის APA ციტირებისთვის გამოიყენეთ სტატიის სახელი გამოცემის თარიღთან ერთად (ჩვენს შემთხვევაში ეს ყოველთვის იქნება ბოლო გადასინჯვის წელი ან ის გადასინჯვის ვერსია, რომელსაც უთითებთ):
(“უჯრედული ბიოლოგია,” 2023)
ვიკიპედიის ციტირება MLA სტილში
მიუხედავად იმისა, რომ სტატიები უნდა დააციტიროთ იგივე წესით, როგორც APA-ში — როგორც ავტორის გარეშე ვებ-წყარო — MLA სტილს აქვს რამდენიმე განსხვავება. დარწმუნდით, რომ ყურადღებას აქცევთ სასვენ ნიშნებს MLA-ში ვიკიპედიის ციტირებისას – არ დაგავიწყდეთ წერტილის დასმა URL-ის შემდეგ.
აი, როგორ უნდა დააციტიროთ ვიკიპედია MLA-ში:
- დაიწყეთ გვერდის სახელით ბრჭყალებში.
- ჩართეთ წყაროს სრული სახელი (ვიკიპედია) დახრილი შრიფტით.
- დაამატეთ გამოცემის ზუსტი თარიღი. ვიკიპედიის შემთხვევაში, ეს იქნება ბოლო გადასინჯვის თარიღი, რომელიც შეგიძლიათ იპოვოთ ზედა მარჯვენა კუთხეში “ისტორიის ნახვაზე” დაჭერით.
- დაამატეთ გვერდის URL.
გამოიყენეთ შემდეგი შაბლონი წყაროების სიისთვის:
“გვერდის სახელი.” ვებგვერდის სახელი, განახლების დღე თვე წელი, URL.
აი, როგორ უნდა გამოიყურებოდეს ეს თქვენს ნაშრომში:
“აკადემიური კეთილსინდისიერება.” ვიკიპედია, ვიკიმედიის ფონდი, 10 თებ. 2023, https://en.wikipedia.org/wiki/Academic_integrity.
თუ გაინტერესებთ, როგორ დააციტიროთ ვიკიპედიის გვერდი ტექსტში ციტირებისას, მიუთითეთ სტატიის სათაური:
(“აკადემიური კეთილსინდისიერება.”)
ვიკიპედიის ციტირება Chicago სტილში
Chicago-ს სტილში რამდენიმე ფორმატირების ვარიანტი გაქვთ. ბოლო ორი ნაბიჯი იგივე იქნება, ხოლო პირველი ორი შეიძლება განსხვავდებოდეს — მაგრამ ორივე სწორია, მიუხედავად იმისა, რომელ ვარიანტს აირჩევთ. პირველი ვარიანტით გვერდის დასაციტირებლად შემდეგი ნაბიჯები უნდა გადადგათ:
- ჯერ დაამატეთ ვებგვერდის სახელი, დახრილი შრიფტით.
- ჩამოთვალეთ გამოცემის სათაური ბრჭყალებში.
- მიუთითეთ თარიღი, როდესაც თქვენი წყარო ბოლოს შეიცვალა.
- დაამატეთ ვიკიპედიის გვერდის ზუსტი URL ბმული.
აი შაბლონი, რომელიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნებისმიერი ვიკიპედიის გამოცემისთვის:
ვებგვერდის სახელი, “გვერდის სახელი,” ბოლოს შეცვლილია თვე რიცხვი, წელი, URL ბმული.
აი, როგორ უნდა გამოიყურებოდეს თქვენი ციტირება ნაშრომში:
ვიკიპედია, თავისუფალი ენციკლოპედია, “უჯრედული ბიოლოგია,” ბოლოს შეცვლილია 18 აგვისტო, 2021, https://en.wikipedia.org/wiki/Cell_biology.
მეორე ვარიანტის გამოყენებისას, უბრალოდ უნდა შეცვალოთ ვებგვერდისა და სათაურის ადგილები. აი, როგორ დააციტირებთ ვიკიპედიის გვერდს ამ შემთხვევაში:
“უჯრედული ბიოლოგია” ვიკიპედია, თავისუფალი ენციკლოპედია, ბოლოს შეცვლილია 18 აგვისტო, 2021, https://en.wikipedia.org/wiki/Cell_biology.
Chicago სტილში ტექსტში ციტირებისთვის გამოიყენეთ ავტორ-თარიღის მეთოდი: (ვიკიპედია 2022).
არის თუ არა ვიკიპედია სანდო წყარო?
აკადემიური სამყაროს უმეტესი ნაწილი არ არის ვიკიპედიის დიდი მოტრფიალე და მას არასანდო წყაროდ მიიჩნევს. როგორც ონლაინ ენციკლოპედია, ის მხოლოდ მეორეულ წყაროებს გვთავაზობს და არ შეიცავს კვლევის ორიგინალურ მონაცემებს. გარდა ამისა, სტატიების ავტორები შეიძლება შეიცვალონ, და ნებისმიერს (თუნდაც საჭირო ცოდნის გარეშე) შეუძლია მათი შეცვლა.
ვიკიპედიიდან ინფორმაციის აღებამდე დარწმუნდით, რომ თქვენს სასწავლებელს არ აქვს რაიმე წესები ვიკიპედიის წინააღმდეგ. თუ გადაამოწმეთ ციტირების წესები და გადაწყვიტეთ ვიკიპედიიდან ინფორმაციის აღება, აი, როგორ მიიღოთ მისგან მაქსიმალური სარგებელი და გახადოთ ის ეფექტური:
გახადეთ ვიკიპედია საწყის წერტილად
გამოიყენეთ ის სხვა საიმედო წყაროების აღმოსაჩენად “რეფერენსები” და “გარე ბმულები” განყოფილებებში — ეს შეიძლება იყოს საწყისი წერტილი თქვენს კვლევაში, რომელიც დაგეხმარებათ ნაშრომისთვის ღირებული რესურსების შეგროვებაში.
გვერდითი კითხვა
გვერდითი კითხვა ნიშნავს ორი ან მეტი წყაროს შედარებას მათი სანდოობის შესაფასებლად. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ვიკიპედია, როგორც ერთ-ერთი შესადარებელი წყარო ზოგადი ტერმინებისთვის — მან შეიძლება დაგეხმაროთ ინფორმაციის კონტექსტში ჩასმაში.
ხშირად დასმული კითხვები
როგორ ვიპოვოთ ვიკიპედიის სტატიის გამოქვეყნების თარიღი?
გამოქვეყნების თარიღის პოვნა შეგიძლიათ გამოცემის ზედა მარჯვენა კუთხეში “ისტორიის ნახვაზე” დაჭერით. შეგიძლიათ ჩამოსქროლოთ გვერდის ბოლომდე, რომ ნახოთ, როდის გაკეთდა პირველი გამოცემა, ან უბრალოდ გამოიყენოთ ბოლო ცვლილების თარიღი.
შემიძლია თუ არა ვიკიპედიის ციტირება ჩემს ნაშრომში?
შეგიძლიათ თუ არა ვიკიპედიის ციტირება თქვენს ნაშრომში, დამოკიდებულია თქვენს სასწავლებელზე. ვიკიპედია არ არის აღიარებული, როგორც სანდო წყარო, ამიტომ შეიძლება გქონდეთ შეზღუდვები მისი თქვენს ნაშრომში ციტირების შესახებ.
როგორ დავაციტირო წყარო, რომელსაც არ აქვს გვერდის ნომრები?
თუ თქვენს წყაროს არ აქვს გვერდის ნომერი, გამოიყენეთ განყოფილების სათაურები, აბზაცების რაოდენობა ან ორივე. მაგალითად: (რენფორდი, 2021, თავი 2).
დასკვნა
როგორც ვნახეთ, ვიკიპედიის სწორად ციტირება შესაძლებელია სხვადასხვა აკადემიური სტილის გამოყენებით. მიუხედავად იმისა, რომ ვიკიპედია არ არის იდეალური აკადემიური წყარო, მისი გონივრულად გამოყენება მაინც შესაძლებელია კვლევის საწყის ეტაპზე. მთავარია, იცოდეთ როგორ მოახდინოთ მისი სწორად ციტირება და გაითვალისწინოთ თქვენი სასწავლებლის მოთხოვნები.
გახსოვდეთ, რომ კარგი აკადემიური ნაშრომი ეყრდნობა მრავალფეროვან, სანდო წყაროებს და ვიკიპედია ხშირად მხოლოდ ერთ-ერთი მათგანი უნდა იყოს. სწორი ციტირება თქვენი კვლევის სანდოობას ზრდის და თავიდან გაცილებთ პლაგიატს.
თუ თავს იმტვრევთ ბიბლიოგრაფიისა და ციტირების წესებზე, ან დრო აღარ გრჩებათ ნაშრომის დასასრულებლად, მოგვწერეთ და შთაგონების გუნდი დაგეხმარებათ!
