შესავალი
ჯონ დიუი, ამერიკელი ფსიქოლოგი, ფილოსოფოსი და განათლების რეფორმატორი, XX საუკუნის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მოაზროვნე გახლდათ, რომელმაც რადიკალურად შეცვალა ჩვენი წარმოდგენა განათლების შესახებ. მისი რევოლუციური მიდგომა, რომელიც “კეთებით სწავლას” და გამოცდილებით განათლებას ეფუძნება, დღემდე ახდენს გავლენას თანამედროვე საგანმანათლებლო სისტემებზე. უნივერსიტეტებში შთას კურსის ფარგლებში სტუდენტები ხშირად სწავლობენ დიუის ფილოსოფიას.
თუ გიჭირთ შთას კურსისთვის დიუის თეორიებზე ნაშრომის მომზადება, შთაგონება დაგეხმარებათ დავალების დაწერაში, რომელიც დიუის ფილოსოფიის სიღრმისეულ ანალიზს შეიცავს.
მოგვწერე!აქვე იხილეთ შთა 2- ის სხვა ავტორების კონსპექტები
ჯონ დიუის ფილოსოფიის საფუძვლები და ინსტრუმენტალიზმი
დიუის ფილოსოფიის ქვაკუთხედი მისი ინსტრუმენტალიზმია, რომელიც ცოდნას აღიქვამს როგორც პრაქტიკულ ინსტრუმენტს რეალური პრობლემების გადასაჭრელად. შთას კონსპექტებში ხშირად განიხილება, თუ როგორ მიიჩნევდა დიუი სამეცნიერო ცნებებს, თეორიებსა და ჰიპოთეზებს ადამიანების ინსტრუმენტებად, რომლებიც გარე სამყაროსთან და საზოგადოებასთან ურთიერთობის საშუალებას იძლევა.
დიუისთვის განათლება არ იყო უბრალოდ ინფორმაციის გადაცემა, არამედ იგი წარმოადგენდა პროცესს, რომლის მიზანი იყო ინდივიდის ინტელექტუალური, სოციალური, ემოციური და მორალური განვითარება დემოკრატიულ საზოგადოებაში. მისი აზრით, სწავლება უნდა ეფუძნებოდეს რეალურ გამოცდილებას და უნდა ემსახურებოდეს მოსწავლის განვითარებას. შთას კონსპექტი ამ საკითხთან დაკავშირებით ხაზს უსვამს, რომ დიუისთვის ცოდნა არ არის თვითმიზანი, არამედ ის საშუალებაა რეალურ ცხოვრებისეულ სიტუაციებთან გასამკლავებლად და ადაპტაციის უნარის განსავითარებლად.
ინსტრუმენტალიზმის თანახმად, იდეები და თეორიები ფასდება მათი პრაქტიკული გამოყენებადობითა და ეფექტურობით, და არა აბსტრაქტული ჭეშმარიტების კრიტერიუმებით. ეს მიდგომა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია განათლების კონტექსტში, სადაც შთას კურსში ნასწავლი ცოდნა უნდა დაეხმაროს სტუდენტებს რეალური საგანმანათლებლო გამოწვევების გადაჭრაში.
ტრადიციული განათლების ნაკლოვანებები დიუის თვალთახედვით
მოსწავლეთა შესაძლებლობების უგულებელყოფა
დიუიმ მკაცრად გააკრიტიკა ტრადიციული განათლების სისტემა, რომელიც ზრდასრულთა სტანდარტებს ახვევდა თავს მოზარდებს. წიგნი დეტალურად აღწერს, თუ როგორ აკრიტიკებდა დიუი ტრადიციულ სკოლებს, რომლებიც ნაკლებ ყურადღებას აქცევდნენ მოსწავლეთა უნარებსა და მიზნებს. ეს მიდგომა სწავლის პროცესს შემთხვევითობაზე დამოკიდებულს ხდიდა — კარგად სწავლობდნენ მხოლოდ ისინი, ვინც შეძლებდა არსებულ სასკოლო გარემოსთან ადაპტაციას, რომელიც უკვე ჩამოყალიბებული და “მარადიული ღირებულება” იყო.
დიუის აზრით, ტრადიციული განათლება აიძულებდა მოუმწიფებელ ინდივიდებს ადაპტირება მოეხდინათ ზრდასრულთა სტანდარტებთან, შინაარსთან და მეთოდებთან. მოსწავლესა და მასალას შორის სხვაობა იმდენად მნიშვნელოვანი იყო, რომ მასალა სრულიად უცხო რჩებოდა მოსწავლისთვის. შთას კურსზე ამ საკითხის განხილვისას ყურადღება ექცევა იმას, თუ როგორ იგნორირებს ტრადიციული განათლება მოსწავლეთა ინდივიდუალურ განსხვავებებს და ცდილობს ყველას ერთი ყალიბით მიუდგეს.
არსებული გამოცდილების იგნორირება
ტრადიციული განათლება, დიუის აზრით, იგნორირებას უკეთებდა მოსწავლეების პირად გამოცდილებას და მოტივაციას. მის ნაცვლად, აქცენტი კეთდებოდა წარსულთან დაკავშირებულ ფაქტებსა და იდეებზე, რომლებიც ნაკლებად სასარგებლო იყო აწმყოსა და მომავლის გასააზრებლად. შთას კონსპექტებში ხაზგასმულია, რომ დიუი მიიჩნევდა პირად იმპულსებსა და სურვილებს მნიშვნელოვან მამოძრავებელ ძალად მიზნებისკენ სწრაფვაში, რომელსაც ტრადიციული განათლება უგულებელყოფდა.
დიუის მიხედვით, ტრადიციული საკლასო გარემო არ იყო ისეთი ადგილი, სადაც მოსწავლეებს შეეძლოთ ღირებული გამოცდილების მიღება. შთას კონსპექტი ამ საკითხზე აღნიშნავს, რომ დიუი არ უარყოფდა საკლასო ოთახში გამოცდილების მიღების შესაძლებლობას, მაგრამ მიაჩნდა, რომ ტრადიციული საკლასო გამოცდილებები ხშირად დეფექტური ან შეცდომაში შემყვანი იყო. ბევრი მოსწავლე გულგრილი ხდებოდა იდეებისადმი და კარგავდა სწავლის მოტივაციას, რადგან მათი საკლასო გამოცდილება არ იყო სასიამოვნო ან საინტერესო.
ავტორიტარული მიდგომა სწავლებაში
დიუიმ შენიშნა, რომ ტრადიციულ სკოლებში დომინირებდა ავტორიტარული მიდგომა, სადაც მასწავლებლები კარნახობდნენ, რა უნდა ესწავლათ და როგორ უნდა მოქცეულიყვნენ მოსწავლეები. შთას კურსის ფარგლებში სტუდენტები ეცნობიან, თუ როგორ აკრიტიკებდა დიუი ტრადიციული სკოლის მეთოდებს, რომლებშიც, მისი აზრით, ძალიან ბევრი ავტოკრატიის ნიშანი იყო.
შთას კონსპექტებში განხილულია, როგორ უპირისპირდებოდა დიუი მკაცრ დისციპლინას და იძულებას, რომელიც ტრადიციულ სკოლებში არსებობდა. მის ნაცვლად, ის მხარს უჭერდა ქმედების თავისუფლებას. ეს მიდგომა არ ნიშნავდა ქაოსის წახალისებას, არამედ გულისხმობდა მოსწავლეთა უფლებას, აქტიურად მონაწილეობდნენ თავიანთი სწავლის პროცესის განსაზღვრაში. შთას კონსპექტი ამ საკითხზე განმარტავს, რომ დიუისთვის თავისუფლება ნიშნავდა უნარისა და შესაძლებლობის თავისუფლებას — იქნება ეს მიზნების დასახვის თავისუფლება, გონივრული განსჯის თავისუფლება, სურვილებისა და მათი შედეგების შეფასების თავისუფლება, თუ არჩეული მიზნების განხორციელების თავისუფლება.
საგნების იზოლირებული სწავლება
დიუიმ ასევე გააკრიტიკა საგნების იზოლირებული სწავლება, სადაც თითოეული საგანი სპეციალურად იზოლირებულ ნიშაში ინახებოდა. შთას კონსპექტის მიხედვით, ეს მიდგომა ხელს უშლიდა მოსწავლეებს დაენახათ ცოდნის სხვადასხვა სფეროს შორის კავშირები და გამოეყენებინათ ერთ კონტექსტში შეძენილი ცოდნა სხვა კონტექსტში.
ამის საპირისპიროდ, დიუი მხარს უჭერდა ინტეგრირებულ სწავლებას, სადაც მოსწავლეები რეალური პრობლემების გადაჭრით სწავლობდნენ. შთას კურსი ხაზს უსვამს, რომ ასეთი მიდგომა მოსწავლეებს ეხმარება დაინახონ, როგორ უკავშირდება სხვადასხვა დისციპლინა ერთმანეთს რეალური ცხოვრებისეული გამოწვევების გადასაჭრელად.
“კეთებით სწავლის” 7 საუკეთესო პრინციპი
გამოცდილებაზე დაფუძნებული სწავლება
დიუის უმთავრესი პრინციპი არის სწავლება გამოცდილების საშუალებით. წიგნი დეტალურად აღწერს, რომ დიუისთვის ნამდვილი განათლება ეფუძნება გამოცდილებას, მიმდინარეობს გამოცდილების საშუალებით და არსებობს გამოცდილებისთვის. ყველა ამ ასპექტს თავისი გამოწვევები ახლავს თან.
დიუიმ გამოცდილებები განასხვავა მათი საგანმანათლებლო ღირებულებით — არა ყველა გამოცდილება თანაბრად ღირებულია. ეს განსხვავება კრიტიკულად მნიშვნელოვანია როგორც ტრადიციული განათლების კრიტიკისთვის, ასევე ახალი განათლების მიმართულების განსაზღვრისთვის. შთას კონსპექტი განმარტავს, რომ ნებისმიერი გამოცდილება, რომელიც ამახინჯებს ან აფერხებს შემდგომ ზრდას, შეიძლება მიჩნეულ იქნას როგორც მცდარი განათლების წყარო.
დიუი ხაზს უსვამდა გამოცდილების უწყვეტობას, ან “ემპირიულ კონტინუუმს”, რაც საგანმანათლებლო ფილოსოფიაში განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა. შთას კურსი აჩვენებს, რომ დიუის მიხედვით, ყოველი გამოცდილება გავლენას ახდენს შემდგომზე, რაც აყალიბებს ადამიანის მომავალ ურთიერთქმედებებსა და რეაქციებს.
მოსწავლის აქტიური როლი სასწავლო პროცესში
დიუიმ უარყო მოსწავლის პასიური როლი და მხარი დაუჭირა აქტიურ ჩართულობას. შთას კონსპექტებში აღნიშნულია, რომ დიუისთვის მნიშვნელოვანი იყო მოსწავლის აქტიური მონაწილეობა იმ მიზნების განსაზღვრაში, რომლებიც მათ საქმიანობას წარმართავს. ის მიიჩნევდა, რომ ნამდვილი მიზანი ყოველთვის იწყება იმპულსით, და ამ იმპულსის გზაზე არსებული დაბრკოლებები მას სურვილად აქცევს.
შთას კონსპექტში ყურადღება ექცევა იმას, რომ დიუი არ ემხრობოდა ზრდასრულთა სრულ გამორიცხვას საგანმანათლებლო პროცესიდან. პირიქით, მისი აზრით, მასწავლებლებს უნდა გაეთვალისწინებინათ მოსწავლის შესაძლებლობები და საჭიროებები სწავლებისას. ის ასევე მიიჩნევდა, რომ მასწავლებლებს უნდა დაეკვირვებინათ თავიანთი მოსწავლეებისთვის, რათა გაეგოთ, რომელი დამოკიდებულებები იყო სასარგებლო და რომელი – საზიანო მათი შემდგომი ზრდისთვის.
რეალურ ცხოვრებასთან კავშირი
შთას კურსის ფარგლებში სტუდენტები ეცნობიან დიუის მოსაზრებას, რომ სწავლა უნდა უკავშირდებოდეს რეალურ ცხოვრებისეულ გამოწვევებს. შთას კონსპექტებში განმარტებულია, რომ დიუი აკრიტიკებდა ტრადიციულ განათლებას იმის გამო, რომ ვერ ახერხებდა რეალურ ცხოვრებასთან კავშირის დამყარებას, რაც მოსწავლეებში სწავლისადმი გულგრილობას იწვევდა.
დიუი მიიჩნევდა, რომ ტრადიციული სკოლებში ნასწავლი მასალა ხშირად გამიჯნული იყო სკოლის გარეთ არსებული სამყაროსგან. შთას კონსპექტი ამ საკითხზე აღნიშნავს, რომ მოსწავლეებისთვის რთული იყო იმის დანახვა, თუ როგორ უკავშირდებოდა მათი აკადემიური ცოდნა რეალურ ცხოვრებას. დიუი მხარს უჭერდა ისეთ საგანმანათლებლო გამოცდილებებს, რომლებიც მოსწავლეებს საშუალებას აძლევდა დაენახათ კავშირი მათ მიერ ნასწავლსა და რეალურ სამყაროს შორის.
კრიტიკული აზროვნების განვითარება
დიუიმ ხაზი გაუსვა კრიტიკული აზროვნების მნიშვნელობას დემოკრატიულ საზოგადოებაში. დიუის მიხედვით, განათლება უნდა უვითარებდეს მოსწავლეებს ანალიტიკურ უნარებს, რათა მათ შეძლონ ინფორმირებული გადაწყვეტილებების მიღება და აქტიური მონაწილეობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში.
დიუის ინსტრუმენტალიზმის თანახმად, ცოდნა უნდა იყოს პრაქტიკული ინსტრუმენტი პრობლემების გადასაჭრელად. შთას კურსზე დიუის იდეების შესწავლისას სტუდენტები იგებენ, რომ კრიტიკული აზროვნება აუცილებელია ამ ინსტრუმენტის ეფექტურად გამოსაყენებლად. დიუი მხარს უჭერდა ისეთ საგანმანათლებლო გარემოს, სადაც მოსწავლეებს შეეძლოთ კითხვების დასმა, ვარაუდების გამოთქმა და იდეების ტესტირება, რაც კრიტიკული აზროვნების განვითარების საფუძველია.
თანამშრომლობითი პროექტები
შთას კონსპექტებში ხაზგასმულია დიუის შეხედულება სოციალური კონტროლის შესახებ “ახალ სკოლებში”, რომელიც გამომდინარეობს თანამშრომლობითი სოციალური ინიციატივებიდან. ასეთ გარემოში ყველას შეუძლია წვლილის შეტანა და თავს გრძნობს პასუხისმგებლად საერთო საქმეზე.
დიუი მიიჩნევდა, რომ თანამშრომლობითი პროექტები ეხმარება მოსწავლეებს არა მხოლოდ აკადემიური ცოდნის შეძენაში, არამედ სოციალური უნარების განვითარებაშიც. შთას კურსის ფარგლებში სტუდენტები ეცნობიან, რომ ასეთი პროექტები მოსწავლეებს ასწავლის, როგორ ითანამშრომლონ, გაიზიარონ იდეები და მიაღწიონ კონსენსუსს — უნარები, რომლებიც აუცილებელია ეფექტური მოქალაქეობისთვის მრავალფეროვან და პლურალისტურ საზოგადოებაში.
დიუის აზრით, მასწავლებლებს უნდა შეეძლოთ ისეთი პირობების შექმნა, რომლებიც ხელს უწყობს სოციალურ აქტივობასა და ორგანიზებას, რათა ყველა ჩართული იყოს ერთობლივ პროექტებში. შთას კონსპექტი ამ საკითხზე ხაზს უსვამს, რომ ეს მიდგომა არა მხოლოდ აუმჯობესებს სწავლის შედეგებს, არამედ ამზადებს მოსწავლეებს დემოკრატიული საზოგადოების აქტიური წევრებისთვის.
სოციალური პასუხისმგებლობის გააზრება
დიუის ფილოსოფია მოიცავდა სოციალური პასუხისმგებლობის გრძნობის განვითარებას. შთას კურსის მასალებში აღნიშნულია, რომ ის მიიჩნევდა განათლებას იმ პროცესად, რომელიც უნდა ამზადებდეს მოქალაქეებს, რომლებიც აქტიურად მონაწილეობენ დემოკრატიულ პროცესებში და ზრუნავენ საერთო კეთილდღეობაზე.
დიუის მიხედვით, დემოკრატიული სოციალური სისტემა უზრუნველყოფს ადამიანური გამოცდილების უკეთეს დონეს, რომელიც უფრო ხელმისაწვდომი და სასიამოვნოა, ვიდრე არადემოკრატიული საზოგადოებრივი ცხოვრების ფორმები. შთას კონსპექტებში განმარტებულია, რომ დიუი განათლებას მიიჩნევდა დემოკრატიული საზოგადოების გაძლიერების საშუალებად, სადაც მოქალაქეები აცნობიერებდნენ თავიანთ პასუხისმგებლობას საერთო სიკეთისთვის.
“კეთებით სწავლის” მიდგომა, რომელსაც შთას კურსის ფარგლებში სწავლობენ, ითვალისწინებს მოსწავლეებისთვის შესაძლებლობების მიცემას, ჩაერთონ თემზე დაფუძნებულ პროექტებში, გადაჭრან სოციალური პრობლემები და ხელი შეუწყონ თავიანთი თემების კეთილდღეობას, რითაც ავითარებენ მოქალაქეობრივ ვალდებულებასა და სოციალურ ცნობიერებას.
ინდივიდუალური მიდგომა სწავლებაში
დიუი მხარს უჭერდა მოქნილ საგანმანათლებლო დაგეგმვას, რომელიც საშუალებას იძლევა ინდივიდუალური გამოცდილების გათვალისწინების. მისი აზრით, მასწავლებლებმა უნდა შექმნან გარემო, რომელიც შეესაბამება ჯგუფის საჭიროებებსა და შესაძლებლობებს.
დიუი მიიჩნევდა, რომ ეფექტური განათლება მოითხოვს სუბიექტური და ობიექტური პირობების შესაბამისობას. ეს ნიშნავს სასწავლო გარემოს მორგებას ინდივიდუალური მოსწავლის მიდრეკილებებზე, გრძნობებსა და სურვილებზე. შთას კონსპექტი ამ თემაზე განმარტავს, რომ დიუისთვის მასწავლებლები უნდა იცნობდნენ თავიანთ მოსწავლეებს, რათა შეძლონ სწავლების ინდივიდუალიზაცია.
ინდივიდუალიზებული მიდგომა გულისხმობს მოსწავლეთა ინტერესებისა და შესაძლებლობების გამოყენებას სწავლის პროცესის წარმართვისთვის. შთას კურსის სტუდენტები სწავლობენ, რომ დიუის მიხედვით, ინდივიდუალიზებული განათლება არ ნიშნავს სრულ თავისუფლებას ან სტრუქტურის არარსებობას, არამედ გულისხმობს მასწავლებლის როლს, როგორც ფასილიტატორის და გიდის, რომელიც ეხმარება მოსწავლეებს თავიანთი ინტერესების და პოტენციალის რეალიზებაში სტრუქტურირებულ გარემოში.
დიუის ფილოსოფიის გავლენა თანამედროვე საგანმანათლებლო თეორიებზე
კონსტრუქტივიზმი და მისი კავშირი დიუის იდეებთან
დიუის რწმენა, რომ შემსწავლელები აგებენ საკუთარ ცოდნას გამოცდილების საშუალებით, მჭიდროდ უკავშირდება კონსტრუქტივისტულ სწავლის თეორიებს. ავტორი დეტალურად განიხილავს, თუ როგორ ხაზს უსვამს კონსტრუქტივიზმი იმას, რომ მოსწავლეები აქტიურად აგებენ გაგებას ახალი ინფორმაციის დაკავშირებით წინა ცოდნასა და გამოცდილებასთან, ნაცვლად ინფორმაციის პასიურად მიღებისა მასწავლებლებისგან ან სახელმძღვანელოებიდან.
“კეთებით სწავლა”, რომელიც დიუის ფილოსოფიის ქვაკუთხედია, უზრუნველყოფს პრაქტიკულ ჩარჩოს კონსტრუქტივისტული პედაგოგიკისთვის, რადგან ის ახალისებს მოსწავლეებს გამოიკვლიონ, ექსპერიმენტი ჩაატარონ და გააანალიზონ თავიანთი გამოცდილება მნიშვნელოვანი ცოდნის კონსტრუქციისთვის. შთას კონსპექტში მოცემულია, რომ კონსტრუქტივიზმი აღიარებს ცოდნის სოციალურ ბუნებას და მის კონტექსტთან კავშირს, რაც ასევე ასახავს დიუის იდეებს სწავლის სოციალური კონტექსტის შესახებ.
კონსტრუქტივისტული თეორიების მიხედვით, მასწავლებლები არიან ფასილიტატორები, რომლებიც ქმნიან ისეთ გარემოს, სადაც მოსწავლეებს შეუძლიათ კითხვების დასმა, ჰიპოთეზების შემოწმება და პრობლემების გადაჭრა. ეს მიდგომა ძალიან ჰგავს დიუის ხედვას მასწავლებლის როლის შესახებ, რომელიც შთას კონსპექტებში განიხილება. დიუის მსგავსად, კონსტრუქტივისტები მიიჩნევენ, რომ სწავლა არის აქტიური პროცესი, სადაც მოსწავლეები აგებენ ცოდნას თავიანთი გამოცდილებისა და რეფლექსიის საფუძველზე.
პროექტზე დაფუძნებული სწავლება (PBL)
დიუის აქცენტი რეალური პრობლემების გადაჭრაზე გამოჩნდა პროექტზე დაფუძნებულ სწავლებაში (PBL). შთას კურსზე სტუდენტები სწავლობენ, როგორ ახდენს PBL მოსწავლეების ჩართვას ხანგრძლივ პროექტებში, რომლებიც მოითხოვს რთული კითხვების, პრობლემების ან გამოწვევების გამოძიებას და მათზე რეაგირებას.
პროექტზე დაფუძნებული სწავლების დროს, მაგალითად, გარემოსდაცვითი მეცნიერების პასიურად სწავლის ნაცვლად, მოსწავლეებს შეუძლიათ დაგეგმონ და განახორციელონ სკოლის მასშტაბით გადამუშავების პროგრამა. შთას კონსპექტში განმარტებულია, რომ ეს შეესაბამება დიუის ხაზგასმას სწავლის რეალურ მსოფლიო საკითხებთან დაკავშირებასა და პრობლემის გადაჭრის უნარების განვითარებაზე.
PBL-ის მიზანია მოსწავლეებისთვის ისეთი პროექტების შეთავაზება, რომლებიც აქტუალურია და მათ ინტერესებს ასახავს, რაც ძალიან ახლოსაა დიუის იდეასთან მოსწავლეზე ორიენტირებული სწავლების შესახებ. შთას კურსის ფარგლებში სტუდენტები სწავლობენ, რომ PBL ასევე ხელს უწყობს კრიტიკულ აზროვნებას, თანამშრომლობას და კომუნიკაციას — უნარებს, რომლებსაც დიუი განათლების მთავარ მიზნებად მიიჩნევდა.
პროექტზე დაფუძნებული სწავლება მოიცავს აუთენტურ გამოცდილებებს, რომლებიც მნიშვნელოვანია მოსწავლეებისთვის და რეალურ სამყაროსთანაა დაკავშირებული. ასეთი მიდგომა უზრუნველყოფს მოსწავლეებისთვის შესაძლებლობას, გამოიყენონ ცოდნა და უნარები რეალური პრობლემების გადასაჭრელად, რაც ზუსტად ის არის, რასაც დიუი ადვოკატირებდა.
კვლევაზე დაფუძნებული სწავლება
დიუის იდეები ინტელექტუალური კვლევისა და პრობლემების გადაჭრის შესახებ ასევე გამოჩნდა კვლევაზე დაფუძნებულ სწავლებაში. შთას კონსპექტში განმარტებულია, რომ ეს მიდგომა ახალისებს მოსწავლეებს, დასვან კითხვები, შეისწავლონ თემები და ჩაატარონ კვლევა პასუხების აღმოსაჩენად.
კვლევაზე დაფუძნებული სწავლება მოიცავს პროცესს, სადაც მოსწავლეები იკვლევენ საკითხებს, აგროვებენ და აანალიზებენ მონაცემებს და აკეთებენ დასკვნებს. ეს პროცესი ასახავს დიუის ხედვას განათლების, როგორც კვლევის შესახებ, სადაც მოსწავლეები აქტიურად არიან ჩართულნი საკუთარი ცოდნის კონსტრუირებაში. შთას კურსი ხაზს უსვამს ამ მიდგომის მნიშვნელობას თანამედროვე განათლებაში.
მეცნიერების კლასში, მაგალითად, ტექსტის შესწავლით მეცნიერული კონცეფციების შესწავლის ნაცვლად, მოსწავლეებს შეუძლიათ დამოუკიდებლად შექმნილი ექსპერიმენტების საშუალებით გამოიკვლიონ სამეცნიერო კონცეფციები. ეს ასახავს დიუის მოწოდებას აქტიური ჩართულობისა და ინტელექტუალური კვლევისთვის.
კვლევაზე დაფუძნებული სწავლება მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს იყვნენ ცნობისმოყვარე, დასვან კითხვები და იფიქრონ კრიტიკულად — ეს ყველაფერი დიუის საგანმანათლებლო ფილოსოფიის ცენტრალური ასპექტებია. შთას კურსი აჩვენებს, რომ ეს მიდგომა მოსწავლეებს ეხმარება გახდნენ დამოუკიდებელი მოაზროვნეები, რომლებსაც შეუძლიათ ინფორმაციის შეფასება და მართებული დასკვნების გამოტანა, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია დემოკრატიულ საზოგადოებაში.
სოციალური კონსტრუქტივიზმი
დიუიმ ხაზი გაუსვა სწავლის სოციალურ კონტექსტს, მიუთითა რა თანამშრომლობის, კომუნიკაციისა და სოციალური ურთიერთქმედების როლზე ცოდნის კონსტრუირებაში. შთას კონსპექტებში აღნიშნულია, რომ მისი იდეები ხელს უწყობდა სოციალური კონსტრუქტივისტული თეორიების განვითარებას, რომლებიც ხაზს უსვამს სოციალური ინტერაქციისა და თანამშრომლობის მნიშვნელობას სწავლის პროცესში.
სოციალური კონსტრუქტივიზმი მიიჩნევს, რომ ცოდნა კონსტრუირდება სოციალური ურთიერთქმედების საშუალებით და რომ სწავლა არის არსებითად სოციალური პროცესი. შთას კურსი განმარტავს, რომ ეს პერსპექტივა შესაბამისობაშია დიუის შეხედულებასთან, რომ სწავლა უნდა იყოს სოციალური საქმიანობა, სადაც მოსწავლეები თანამშრომლობენ, აზიარებენ იდეებს და ერთად აშენებენ ცოდნას.
სოციალური კონსტრუქტივიზმის მიხედვით, მოსწავლეები უკეთ სწავლობენ, როდესაც ისინი ურთიერთქმედებენ სხვებთან, განიხილავენ იდეებს და თანამშრომლობენ პრობლემების გადასაჭრელად. შთას კონსპექტი ხაზს უსვამს, რომ ეს მიდგომა ასახავს დიუის ხედვას სკოლისა, როგორც სოციალური ინსტიტუტის შესახებ, სადაც მოსწავლეები არა მხოლოდ აკადემიურ უნარებს სწავლობენ, არამედ ივითარებენ სოციალურ კომპეტენციებსაც, რომლებიც აუცილებელია დემოკრატიულ საზოგადოებაში ეფექტური მონაწილეობისთვის.
როგორ დავნერგოთ დიუის პრინციპები თანამედროვე სასწავლო პროცესში
პრაქტიკული მაგალითები საკლასო ოთახში
დიუის “კეთებით სწავლის” ფილოსოფიის დანერგვა შესაძლებელია თანამედროვე საკლასო ოთახებში სხვადასხვა გზით. ეს აჩვენებს, თუ როგორ შეიძლება სიმულაციებისა და რეალური აქტივობების გამოყენება ცოდნის გამოსაყენებლად.
ისტორიული მოვლენების შესწავლისას, მაგალითად, მოსწავლეებმა შეიძლება მონაწილეობა მიიღონ იმიტირებულ სასამართლო პროცესში ან დებატებში სხვადასხვა პერსპექტივის გასაგებად და კრიტიკული აზროვნების უნარების განსავითარებლად. შთას კურსი განმარტავს, რომ ასეთი აქტივობები ემხრობა დიუის რწმენას, რომ სწავლა უნდა იყოს აქტიური და მნიშვნელოვანი.
თემზე დაფუძნებული პროექტები არის კიდევ ერთი გზა, რომლითაც შეიძლება დიუის იდეების რეალიზება. შთას კონსპექტებში განხილულია, როგორ შეუძლიათ მოსწავლეებს ჩაერთონ პროექტებში, რომლებიც პასუხობს მათი ადგილობრივი თემის საჭიროებებს. მაგალითად, მათემატიკის კლასმა შეიძლება ითანამშრომლოს ადგილობრივ ბიზნესთან მონაცემების გასაანალიზებლად და ბიზნეს გამოწვევის გადასაჭრელად გადაწყვეტილებების შესათავაზებლად.
ხელოვნების ინტეგრირება სხვა საგნობრივ სფეროებში ცოდნის გასაღრმავებლად და ჩართულობის გასაზრდელად არის კიდევ ერთი სტრატეგია, რომელიც შთას კურსის ფარგლებში განიხილება. მაგალითად, მოსწავლეებს შეუძლიათ შექმნან პიესა ისტორიული პერიოდის გასაგებად ან შეადგინონ სიმღერა სამეცნიერო კონცეფციის ასახსნელად. შთას კონსპექტი განმარტავს, რომ ეს შეესაბამება დიუის მოწოდებას ჰოლისტური განვითარებისა და შემოქმედებითი გამოხატვისთვის.
შთას როლი განათლების პროცესში
შთა, როგორც საუნივერსიტეტო საგანი, მნიშვნელოვან როლს ასრულებს დიუის თეორიების გავრცელებასა და დანერგვაში. სტუდენტები, რომლებიც შთას კურსს გადიან, აანალიზებენ დიუის ფილოსოფიას და სწავლობენ, როგორ შეიძლება მისი პრინციპების გამოყენება თანამედროვე საგანმანათლებლო პრაქტიკაში. აქ წერია, როგორ შეუძლიათ მომავალ პედაგოგებს შექმნან სასწავლო გამოცდილებები, რომლებიც ხელს უწყობს მოსწავლეთა აქტიურ ჩართულობას, კრიტიკულ აზროვნებას და პრობლემების გადაჭრას.
შთას კურსი ასევე ეხმარება სტუდენტებს გაიგონ, როგორ შეუძლიათ შექმნან საკლასო გარემო, რომელიც ასახავს დიუის დემოკრატიულ იდეალებს. შთას კონსპექტებში განხილულია, როგორ შეუძლიათ მასწავლებლებს წაახალისონ მოსწავლეები, მიიღონ გადაწყვეტილებები, გადაჭრან კონფლიქტები და ითანამშრომლონ საერთო მიზნების მისაღწევად.
უნივერსიტეტის სტუდენტები, რომლებიც შთას კონსპექტებს იყენებენ, ასევე სწავლობენ, როგორ შეაფასონ კრიტიკულად განათლების ტრადიციული მოდელები და შეიმუშაონ ინოვაციური მიდგომები, რომლებიც ასახავს დიუის ხედვას. ეს შეფასება ეხმარება მათ გახდნენ უფრო რეფლექსური პრაქტიკოსები, რომლებსაც შეუძლიათ უკეთ მოემსახურონ თავიანთ მოსწავლეებს.
სასწავლო გარემოს ტრანსფორმაცია
დიუის პრინციპების დანერგვა მოითხოვს სასწავლო გარემოს ტრანსფორმაციას, რომელიც ხელს უწყობს აქტიურ ჩართულობას, თანამშრომლობას და კრიტიკულ აზროვნებას. შთას კონსპექტებში აღნიშნულია, რომ კლასები უნდა გახდეს თემები, სადაც მოსწავლეები აქტიურად მონაწილეობენ თავიანთი სწავლის პროცესში.
ტრადიციული განლაგების კლასებიდან, სადაც მოსწავლეები მწკრივებში სხედან და ყურადღებას მასწავლებელზე ამახვილებენ, გადასვლა უფრო მოქნილ სივრცეებზე, რომლებიც ხელს უწყობს თანამშრომლობასა და ინტერაქციას, არის ერთ-ერთი გზა დიუის პრინციპების დასანერგად. შთას კურსი აღწერს, როგორ მოაწყონ საკლასო ოთახები, რომლებიც ხელს უწყობს ჯგუფურ მუშაობას, დისკუსიას და პრაქტიკულ აქტივობებს.
ტექნოლოგიის ინტეგრირება სწავლის პროცესში შეიძლება იყოს კიდევ ერთი გზა დიუის იდეების გასახორციელებლად. ციფრული ინსტრუმენტები და რესურსები შეიძლება გამოყენებულ იქნას მოსწავლეთა გამოცდილების გასამდიდრებლად და მათი კვლევის მხარდასაჭერად. მაგალითად, ვირტუალური სიმულაციები და ინტერაქტიული პროგრამები მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს გამოიკვლიონ ცნებები და იდეები, რომლებიც შეიძლება მიუწვდომელი იყოს ტრადიციულ საკლასო გარემოში.
მასწავლებლის როლის შეცვლა ინფორმაციის გადამცემიდან ფასილიტატორად და გიდად არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტი სასწავლო გარემოს ტრანსფორმაციისა. შთას კურსი ხაზს უსვამს, რომ დიუის მიხედვით, მასწავლებლები უნდა იყვნენ ჯგუფის წევრები, რომლებიც ხელს უწყობენ მოსწავლეთა კვლევას და დისკუსიას, ნაცვლად იმისა, რომ იყვნენ ავტორიტეტული ფიგურები, რომლებიც აკონტროლებენ სწავლის პროცესს.
შეფასების პრაქტიკის შეცვლა არის კიდევ ერთი გზა დიუის პრინციპების დასანერგად. ნაცვლად იმისა, რომ დაეყრდნონ სტანდარტიზებულ ტესტებსა და ქულებს, მასწავლებლებს შეუძლიათ გამოიყენონ აუთენტური შეფასების ფორმები, როგორიცაა პორტფოლიოები, პროექტები და დემონსტრაციები, რომლებიც უკეთ ასახავს მოსწავლეთა გაგებას და უნარებს.
დასკვნა
ჯონ დიუის საგანმანათლებლო ფილოსოფია, რომელიც ხაზს უსვამს გამოცდილებაზე დაფუძნებულ სწავლას, აქტიურ ჩართულობას და კრიტიკულ აზროვნებას, კვლავაც რჩება თანამედროვე განათლების მნიშვნელოვან საფუძვლად. შთა, რომელიც უნივერსიტეტებში ისწავლება, განაგრძობს დიუის იდეების გავრცელებას და მომავალი პედაგოგების შთაგონებას, დანერგონ ეს პრინციპები თავიანთ პრაქტიკაში.
დიუის ხედვა განათლების, როგორც დემოკრატიული საზოგადოების ფუნდამენტის შესახებ, კვლავ აქტუალურია დღევანდელ მსოფლიოში. შთას კურსი ხაზს უსვამს, რომ თანამედროვე საგანმანათლებლო სისტემებმა უნდა მოამზადონ მოსწავლეები არა მხოლოდ აკადემიური წარმატებისთვის, არამედ აქტიური, ინფორმირებული და პასუხისმგებლიანი მოქალაქეობისთვისაც.
“კეთებით სწავლის” პრინციპების დანერგვა — გამოცდილებაზე დაფუძნებული სწავლება, მოსწავლის აქტიური როლი, რეალურ ცხოვრებასთან კავშირი, კრიტიკული აზროვნება, თანამშრომლობითი პროექტები, სოციალური პასუხისმგებლობა და ინდივიდუალური მიდგომა — არის გზა ისეთი განათლების სისტემის შესაქმნელად, რომელიც ემსახურება მოსწავლეების ჰოლისტურ განვითარებას და ამზადებს მათ 21-ე საუკუნის გამოწვევებისთვის.
თუ გჭირდებათ დახმარება შთას კურსისთვის დიუის თეორიებზე დავალების, ესეს ან პრეზენტაციის მომზადებაში, შთაგონების გუნდი დაგეხმარებათ მაღალი ხარისხის აკადემიური მასალის შექმნაში!
მოგვწერე!
