შესავალი
ფილმის ციტირება აკადემიურ ნაშრომში განსაკუთრებულ მიდგომას მოითხოვს. თანამედროვე უნივერსიტეტებში სულ უფრო მეტად იყენებენ აუდიოვიზუალურ მასალას კვლევითი მიზნებისთვის, რაც სწავლების პროცესს მრავალფეროვანსა და საინტერესოს ხდის. მიუხედავად იმისა, ფილმის მიმოხილვას წერთ თუ ინჟინერიის პრეზენტაციაში გსურთ მოკლე ვიდეოს ჩასმა, ფილმის სწორად ციტირების ცოდნა აუცილებელია. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ხელოვნების, ინჟინერიის, პროგრამირების, ხმის ჩაწერისა და 3D დიზაინის მიმართულებებზე სწავლისას.
სამწუხაროდ, ბევრი სტუდენტი ვერ იცილებს თავიდან პლაგიატის რისკს, როცა უბრალოდ ციტატას სვამს ან წყაროზე მიუთითებს სათანადო გაფორმების გარეშე. გავითვალისწინოთ, რომ ნებისმიერი კვლევითი ნაშრომი საფუძვლიან ციტირებას მოითხოვს, სადაც ყველა დებულება შესაბამისი წყაროთი უნდა იყოს გამყარებული.
მოგვწერე!თუ ფილმის სწორად ციტირებისთვის დრო აღარ გრჩება ან გიჭირს აკადემიური ფორმატების გარჩევა, შთაგონება დაგეხმარება შენი ნაშრომის პროფესიულად გაფორმებაში.
ციტირების ძირითადი სტილები აკადემიურ წერაში
ფილმის ციტირების ყველაზე რთული ნაწილი იმის ცოდნაა, თუ რა უნდა შევიტანოთ და რა განსხვავებებია აკადემიური წერის ფორმატებს შორის. დაბნეულობის მიზეზი შეიძლება იყოს გამომცემლის ინფორმაცია, რომელიც დამოკიდებულია იმაზე, YouTube-ის თუ DVD-ის წყაროს იყენებთ.
ვინაიდან უმეტესი უნივერსიტეტი ითხოვს APA, MLA ან Chicago აკადემიურ ფორმატს (რომელიც ახლოსაა Turabian სტილთან, თუმცა ცალკე ფორმატირებას წარმოადგენს), მათი ცოდნა აუცილებელია. ყველაზე პოპულარულია კლასიკური MLA ფორმატი, ამიტომაც სტუდენტები ხშირად კითხულობენ, როგორ უნდა მოახდინონ ფილმის ციტირება MLA-ს მეთოდით.
არცერთი ციტირების ფორმატი არ არის უფრო ადვილი ან რთული, მაგრამ MLA გამოირჩევა ტექსტის შიგნით ციტირებისა და “Works Cited”-ის (გამოყენებული წყაროები) გამოყენებით ბიბლიოგრაფიისთვის. APA ფორმატს აქვს სიტყვა “References” ბოლო გვერდზე. Chicago ფორმატი კი განსხვავდება სქოლიოების, ენდნოუთების და ბიბლიოგრაფიის განსაკუთრებული სტილით.
მარტივად რომ ვთქვათ, გამოიყენებთ ციტირების ორ ძირითად ტიპს, რომლებიც აუცილებელია ფილმის ციტირებისთვის ესეში – ტექსტში და ბიბლიოგრაფიაში. ტექსტში ციტირება მოიცავს თავად ციტატას და მოკლე მითითებას არსებულ წყაროზე, რომელიც შეგიძლიათ ნაშრომის ბოლოს მოიძიოთ. ნებისმიერი შეცდომა ტექსტში აისახება თქვენს ბიბლიოგრაფიაშიც, თუ დანომვრა ან ავტორთა სია არასწორად არის მითითებული.
ფილმის ციტირება MLA სტილით
დავიწყოთ იმით, თუ როგორ უნდა მოვახდინოთ ფილმის ციტირება MLA 8 ფორმატში, სანამ სხვა აუდიოვიზუალურ ციტირებებზე გადავალთ.
თუ ფილმიდან პირდაპირ ციტატას იყენებთ, აუცილებელია ბრჭყალების გამოყენება. აი, როგორ უნდა მოახდინოთ ციტირება, როცა პირდაპირ ფრაზას რთავთ:
“ძალა შენთან იყოს.” (ვარსკვლავური ომები)
“Works Cited” გვერდზე (ბიბლიოგრაფია) უნდა შეიტანოთ რეჟისორები, სტუდია და წელი, როდესაც ფილმი გადაიღეს, თუ ფორმატირება ამას მოითხოვს. ჩვენი მაგალითი ასე გამოიყურება:
ლუკასი, ჯორჯ, რეჟ. ვარსკვლავური ომები ეპიზოდი IV: ახალი იმედი. Twentieth Century Fox, 1977. ფილმი.
როგორც ვხედავთ, ფილმები (თუ კინოთეატრშია) უნდა ჩამოვთვალოთ მათი სათაურით, რეჟისორის სახელის ჩათვლით, კინოსტუდიით, სადაც გადაიღეს ან გაავრცელეს, და ფილმის გამოშვების წლით.
შემდეგ განვიხილოთ აუდიო ჩანაწერის ციტირება. მაგალითად:
“ისლანდიის გამოქვაბულებში ჩატარებული სპექტრული ანალიზი უფრო მაღალი იყო დაბალ სიხშირეებზე, ჩრდილოეთ ამერიკის კვლევებთან შედარებით.” (უაილდერსი).
არ არის საჭირო წარმოების წლის მითითება, თუ ის ხელმისაწვდომი არ არის, საკმარისია შესაბამისი ჩანაწერის ავტორის მითითება.
ახლა “Works Cited” გვერდზე უნდა შეიტანოთ შემსრულებლის ან ჯგუფის სრული სახელი, შემდეგ შესაბამისი შინაარსის სათაური, წელი, გამოშვების წელი და სტუდიის სახელი.
მაგალითად:
უილსონი, სტივენ. ყორანი, რომელმაც უარი თქვა სიმღერაზე. 2013. Kscope Music Records, 2013. CD.
ფილმის ციტირება APA სტილით
ტექსტში ციტირება შეიძლება მოიცავდეს შესაბამის ფილმის სცენებს დროის ნიშნით ან პირდაპირი ციტირებით. ეს ეხება როგორც მხატვრულ ფილმებს, ასევე დოკუმენტურ ფილმებსაც.
როგორც ფილმები, ასევე Netflix-ის დოკუმენტური ფილმების ციტირება ამ მაგალითს მიჰყვება:
“ჩემი დედა ყოველთვის ამბობდა, რომ ცხოვრება შოკოლადის კოლოფს ჰგავს. არასოდეს იცი, რას მიიღებ.” (ზემეკისი, 1994).
“References” გვერდზე უნდა შეიტანოთ ყველა ადამიანი, ვინც ფილმი შექმნა მათი შესაბამისი როლებით, შემდეგ კი მიუთითოთ გამოშვების წელი. ფილმის სათაური კვადრატულ ფრჩხილებში ფორმატირდება, მიეთითება წარმოშობის ქვეყანა და სტუდიის სახელი.
იხილეთ ეს მაგალითი:
ფინერმანი, რ. (პროდიუსერი), & ზემეკისი, რ. (რეჟისორი). (1994). ფორესტ გამპი. [მოძრავი სურათი]. შეერთებული შტატები. Paramount Pictures.
აუდიო ჩანაწერის ციტირება APA-ში
ტექსტში ციტირებისას უნდა შეიტანოთ ავტორის (სპიკერის) სახელი, შემდეგ პარაფრაზი გაუკეთოთ თქვენს შინაარსს და მიუთითოთ მოცემული ჩანაწერის წელი. იხილეთ აქ:
“ქებისა და თაყვანისცემის ცერემონიების უმრავლესობა ბიბლიურ წერილებს უკავშირდება.” (მორლი, 2011).
რელიგიურ პრაქტიკებზე რთულ საუბარში, მორლი (2011) აცხადებს, რომ “…(თქვენი ციტატა)”.
“References” გვერდზე უნდა შეიტანოთ სპიკერის გვარი შესაბამისი ინიციალებით, ფრჩხილებში მიუთითოთ კონკრეტული როლები, შემდეგ წელი, სათაური და ჩანაწერის ფორმატი ფრჩხილებში. შემდეგ მიუთითეთ თქვენი წყარო, ვებ-გვერდი ან ადგილი, სადაც ჩანაწერის მოძიება ან ჩამოტვირთვა შეიძლება. მიჰყევით ამ მაგალითს:
მორლი, ნ. (სპიკერი). (2011). თანამედროვე რელიგიური პრაქტიკები (CD ჩანაწერი ტომი 3). მაიამი, FL: ქებისა და თაყვანისცემის ბიბლიოთეკის არქივები.
რადიო გადაცემის ციტირება APA-ში
ტექსტში ციტირება მოიცავს გადაცემის სახელს ფრჩხილებში წელთან ერთად თქვენი ციტატის შემდეგ:
“უმეტეს შემთხვევაში, მექანიკური ინჟინრები დამატებითი განათლების კურსებს მიმართავდნენ ტექნოლოგიებთან ფეხის ასაწყობად.” (ჯონსი, 2015)
იგივე წესები ეხება პოდკასტის ჩანაწერებსაც, მაგრამ უნდა შეიტანოთ რადიოსადგური, შემქმნელის სახელი, თარიღი და ადგილმდებარეობა.
ჩვენი ბიბლიოგრაფიის გვერდი ასე გამოიყურება:
ჯონსი, კ. (წამყვანი). (2015, თებერვალი 4). მექანიკური ინჟინერია მანქანური სწავლების წინააღმდეგ [რადიო გადაცემის ეპიზოდი]. წ. კარლტონის (პროდიუსერი), საღამოს გამოცემა. სიეტლი, WA: KTTH AM 770.
ფილმის ციტირება Chicago სტილით
თუ არ იცით, როგორ მოახდინოთ ფილმიდან ციტირება Chicago ფორმატში, ნუ შეშინდებით, როდესაც რამდენიმე ძირითად წესს ისწავლით. დავიწყოთ მოძრავი სურათის მითითების წესებით. რადგან Chicago საშუალებას იძლევა გამოიყენოთ შენიშვნები, ის სამ ფორმატირების სტილს იყენებს. იხილეთ ქვემოთ:
პირველი სქოლიო/ენდნოუთი: ავგუსტის რაში, DVD, რეჟისორი კირსტენ შერიდანი. (2007; ჩიკაგო, IL: Warner Bros. Pictures, 2008).
შემდგომი შენიშვნები: ავგუსტის რაში.
ბიბლიოგრაფიის გვერდი: ავგუსტის რაში. DVD. რეჟისორი კირსტენ შერიდანი. 2007; ჩიკაგო, IL: Warner Bros. Pictures, 2008.
აუდიო ჩანაწერი
პირველი სქოლიო/ენდნოუთი: ნირვანა, ნევერმაინდი, Geffen Records, 1991, კომპაქტდისკი.
შემდგომი შენიშვნები: ნირვანა, ნევერმაინდი.
ბიბლიოგრაფიის გვერდი: ნირვანა, ნევერმაინდი. Geffen Records. 1991. კომპაქტდისკი.
რადიო ჩანაწერი
პირველი სქოლიო/ენდნოუთი: “ტომ სოიერის პრინციპები,” დილის გადაცემა, Radio Disney (რივერსაიდი, CA: Radio Disney, 7 თებერვალი, 2011).
შემდგომი შენიშვნები: “ტომ სოიერის პრინციპები”.
ბიბლიოგრაფიის გვერდი: “ტომ სოიერის პრინციპები.” დილის გადაცემა, Radio Disney რივერსაიდი, CA: Radio Disney, 7 თებერვალი, 2011.
Chicago ფორმატი ხშირად ყველაზე დამაბნეველად ითვლება, რაც მხოლოდ ნაწილობრივ არის სიმართლე. შეგიძლიათ გამოიყენოთ Chicago სტილის ციტირების ვებგვერდის გენერატორი, სცადოთ და შეავსოთ ხელმისაწვდომი ინფორმაცია. ეს AI სისტემა უფასოდ მოგაწვდით მაგალითებს, რათა ისწავლოთ, თუ როგორ მუშაობს ეს კონკრეტული ფორმატირება.
როგორ შევარჩიოთ სანდო წყარო ვიდეო ციტირებისთვის
კარგი წყაროს პოვნა მარტივად შეიძლება ჩანდეს, მაგრამ არა ყველა წყარო არის უნივერსიტეტის პროფესორების მიერ მოწონებული. ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია ძირითადი ციტირების წესების დაცვა, რაც დაგეხმარებათ უსაფრთხოდ დარჩენაში.
ორიგინალური ავტორის ან მწერლის კრედიტების მოძიება
თუ გსურთ რაიმეს ჩართვა კვლევით ნაშრომში, მოერიდეთ ბლოგების ან არასანდო ვებგვერდების გამოყენებას ვიდეოს ციტირებისას, რადგან ეს არ არის გამოქვეყნებული ნაშრომი ან წყარო, რომელსაც შეუძლია სტატისტიკური მონაცემების ან მკაფიო მსჯელობის მოწოდება. გამოიყენეთ Google Scholar ან სამეცნიერო ჟურნალები, რომლებსაც ღირსეული გამოცდილების მქონე ავტორები ჰყავთ. თუ შეუძლებელია სანდო წყაროს გამოყენება, მოიძიეთ ინფორმაცია ავტორის შესახებ, რათა გაარკვიოთ მათი ექსპერტიზის დონე.
მეორადი წყაროს საფრთხე
თუ გჭირდებათ პირველადი წყარო, შეამოწმეთ მსგავსი სამეცნიერო ნაშრომები ან ბიბლიოგრაფიის გვერდები, რათა დაადგინოთ, არის თუ არა თქვენი ინფორმაცია მეორადი თუ პირველადი წყარო. ყველა ჟურნალის სტატია, მათ შორის თქვენი საკუთარი ნაშრომი, მეორად წყაროდ ჩაითვლება, თუ ეს არ არის თქვენი საკუთარი არგუმენტაცია. პირველადი წყაროები სანდოობას ნიშნავს, ამიტომ ფილმის ციტატა ან აუდიო ჩანაწერი პირველხელი გამოცდილებასავითაა.
ეწვიეთ ადგილობრივ ბიბლიოთეკას
თუ ვერ პოულობთ კონკრეტულ ვიდეოს YouTube-ზე ან არ გაქვთ საჭირო ინფორმაცია ფილმის, ტექსტიდან ვიდეო შინაარსის ან აუდიო ჩანაწერის ციტირებისთვის, ეწვიეთ უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკას, რადგან ასეთი ინფორმაცია ჩვეულებრივ ჩანიშვნებშია თავმოყრილი. ალტერნატიულად, შეგიძლიათ სთხოვოთ უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკარს ინფორმაცია, რაც დაგეხმარებათ ციტირებაში და წყაროს დაზუსტებაში.
ნუ გამოიყენებთ ზედმეტ მულტიმედია მითითებებს
მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი პროექტისთვის კარგია ფილმის ან აუდიოს ციტირების ჩართვა, ნუ გადააჭარბებთ, რადგან ეს გააძნელებს ნაშრომის წაკითხვას და თქვენს საკუთარ აზრს მიუკერძოებელს დატოვებს. მაშინაც კი, როდესაც წერთ არატექნიკურ, შემოქმედებით ნაშრომს, მაინც აუცილებელია გარკვეული ანალიზის ჩართვა ვიდეოებს შორის. ეს თქვენს წყაროებს ბევრად უკეთესად მოარგებს ნაშრომს!
ხშირი შეცდომები ფილმის ციტირებისას და მათი თავიდან აცილება
ფილმის ან ნებისმიერი სხვა წყაროს ციტირება გადამწყვეტია, თუ გსურთ კარგი ნიშნების მიღება და სანდო ნაშრომის ჩაბარება. ყველა არსებული ციტირების გამოწვევის გათვალისწინებით, გასაკვირი არ არის, რომ კარგი ესეებიც კი იღებენ დაბალ ქულებს უმნიშვნელო გამოტოვებების გამო. აი, რამდენიმე მითითება, რომელთა გათვალისწინებაც დაგეხმარებათ ხშირი შეცდომების თავიდან აცილებაში:
- შეამოწმეთ ფორმატირების მოთხოვნები: დარწმუნდით, რომ იცით, რომელი ციტირების სტილი უნდა გამოიყენოთ (MLA, APA, Chicago) და გაეცანით მის კონკრეტულ მოთხოვნებს.
- ყველა საჭირო დეტალი ჩართეთ: დარწმუნდით, რომ ბიბლიოგრაფიაში გაქვთ ყველა აუცილებელი ინფორმაცია – რეჟისორები, პროდიუსერები, გამოშვების წელი, სტუდია და ა.შ.
- იყავით თანმიმდევრული: ერთი და იმავე სტილის გამოყენება მთელ ნაშრომში მნიშვნელოვანია. არ შეურიოთ MLA და APA ფორმატირება.
- ტექსტში ციტირება და ბიბლიოგრაფია ერთმანეთს უნდა შეესაბამებოდეს: ყველა წყარო, რომელსაც ტექსტში ციტირებთ, უნდა გამოჩნდეს ბიბლიოგრაფიაშიც და პირიქით.
- დროის ნიშნები და ფრეიმები: ფილმიდან ან ვიდეოდან ციტირებისას, დააზუსტეთ დროის ნიშნები, როდესაც ეს ფორმატით მოითხოვება.
დასკვნა
ფილმის სწორად ციტირება აკადემიურ ნაშრომში უნარია, რომელიც ყველა სტუდენტს სჭირდება თანამედროვე სამყაროში. მიუხედავად იმისა, რომელ სტილს იყენებთ – MLA, APA თუ Chicago – მნიშვნელოვანია იცოდეთ ძირითადი წესები და მიჰყვეთ მათ თანმიმდევრულად.
გახსოვდეთ, რომ კარგი აკადემიური ნაშრომი გულისხმობს არა მხოლოდ თქვენი იდეების გაზიარებას, არამედ სხვების იდეების სწორად აღიარებასაც. სწორი ციტირება გაძლევთ სანდოობას, აჩვენებს თქვენს აკადემიურ პატიოსნებას და თავიდან გაცილებთ პლაგიატის რისკებს.
მოგვწერე!თუ მუშაობთ, ან დრო გეწურებათ და ვერ ასწრებთ თქვენი აკადემიური ნაშრომის სრულფასოვნად მომზადებას, შთაგონება დაგეხმარებათ. ჩვენი პროფესიონალები უზრუნველყოფენ, რომ თქვენი ნაშრომი შეესაბამებოდეს ყველა აკადემიურ სტანდარტს, მათ შორის ციტირების წესებს.
