შესავალი
აკადემიური პლაგიატი არის საკითხი, რომელიც ყველა სტუდენტს აწუხებს სასწავლო პროცესში. ხშირად ისმის კითხვა: “რამდენად დასაშვებია აკადემიური პლაგიატი საუნივერსიტეტო ნაშრომში?” თუ ამ კითხვით მიმართავთ ლექტორს, ის ყოველგვარი ყოყმანის გარეშე გიპასუხებთ – ნულპროცენტიანი. სხვისი იდეებისა და ნააზრევის საკუთრად გასაღება სრულიად მიუღებელია აკადემიურ სივრცეში და ამგვარი ქმედება არა მხოლოდ ნაშრომის, არამედ მთელი აკადემიური კარიერის სერიოზულ ზიანს იწვევს.
კვლევის ჩატარებისას აუცილებელია საკუთარი მოსაზრებების გამყარება და დასაბუთება, თუმცა ეს ისე უნდა მოხდეს, რომ თავიდან ავიცილოთ პლაგიატის ბრალდება. ნაშრომის დამოუკიდებლად შესრულება ხშირად რთულდება, განსაკუთრებით როცა დრო გვიწევს და ყველა წყარო ჯერ კიდევ არ გვაქვს გადამუშავებული.
მოგვწერე!რა ითვლება აკადემიურ პლაგიატად საუნივერსიტეტო გარემოში?
აკადემიური პლაგიატის ფორმები მრავალფეროვანია და ხშირად სტუდენტები ვერც კი აცნობიერებენ, რომ პლაგიატს სჩადიან. პლაგიატის ყველაზე გავრცელებული სახეებია:
პლაგიატის ერთ-ერთი ფორმა გვხვდება, როდესაც სტუდენტები პირდაპირ იწერენ მასალას სამეცნიერო ჟურნალიდან ან წიგნიდან, ოდნავ ცვლიან სიტყვებს და არ უთითებენ წყაროს. მეორე გავრცელებული მეთოდია ვებგვერდებიდან ინფორმაციის ამოჭრა და ჩასმა, ნაცვლად იმისა, რომ სანდო წყაროებიდან მიღებულ ცოდნას დაეყრდნონ. ასევე, პლაგიატად ითვლება სხვა სტუდენტის ნამუშევრის, მაგალითად, ესეს ან ლაბორატორიული ანგარიშის მონაცემების გადაწერა.
აკადემიური თაღლითობისგან თავის დასაცავად აუცილებელია გამოყენებული მასალის პირველწყაროს მითითება შესაბამისი ციტირებით. თუმცა, არსებობს გამონაკლისები, როცა საქმე ეხება საყოველთაოდ ცნობილ ფაქტებს.
პლაგიატის დასაშვები პროცენტი სხვადასხვა უნივერსიტეტში
თუ თქვენ გსმენიათ “დასაშვები პლაგიატის პროცენტის” შესახებ, მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომ აკადემიურ სივრცეში ასეთი რამ არ არსებობს. უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებები ერთიანად გმობენ პლაგიატს, თუმცა სხვადასხვა უნივერსიტეტს შეიძლება ჰქონდეს განსხვავებული პოლიტიკა მის აღმოჩენასა და სანქციებთან დაკავშირებით.
საქართველოს უმაღლეს სასწავლებლებში, ისევე როგორც მსოფლიოს წამყვან უნივერსიტეტებში, დანერგილია პლაგიატის აღმომჩენი სპეციალური პროგრამები, რომლებიც ავლენენ, თუ რამდენად ორიგინალურია წარდგენილი ნაშრომი. ეს პროგრამები განსაზღვრავენ ტექსტის დამთხვევას სხვა წყაროებთან და აჩვენებენ პროცენტულ მაჩვენებელს.
ტექსტის მინიმალური გადაწყობა, ზოგიერთი სიტყვის ამოღება ან სინონიმების გამოყენება წყაროს მითითების გარეშე მაინც პლაგიატად ჩაითვლება თქვენი ლექტორის მიერ. თქვენი ქულები დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად დამოუკიდებლად ასრულებთ სამუშაოს.
როგორ ავიცილოთ თავიდან პლაგიატი აკადემიურ ნაშრომებში?
პლაგიატის თავიდან ასაცილებლად რამდენიმე მნიშვნელოვანი ხერხი არსებობს:
- სწორი ციტირება: სხვისი ნაშრომიდან პირდაპირი ციტირებისას, გამოიყენეთ ბრჭყალები და მიუთითეთ ავტორი, გამოცემის წელი და გვერდი. სხვადასხვა სფეროში სხვადასხვა საციტაციო სტილი გამოიყენება (APA, MLA, Chicago და სხვა), ამიტომ მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომელს მოითხოვს თქვენი დეპარტამენტი.
- პარაფრაზირება: სხვისი ნამუშევრის საკუთარი სიტყვებით გადმოცემა მისაღები პრაქტიკაა, თუ მიუთითებთ წყაროს. გახსოვდეთ, რომ პარაფრაზირება არ ნიშნავს მხოლოდ რამდენიმე სიტყვის შეცვლას – საჭიროა იდეის სრულიად ახლებურად ჩამოყალიბება.
- საკუთარი აზრები: წაიკითხეთ მასალა, ჩაიწერეთ მთავარი იდეები და შემდეგ დახურეთ წიგნი. ახლა სცადეთ ამ იდეების თქვენებური ინტერპრეტაცია საკუთარი სიტყვებით.
- ბიბლიოგრაფიის შედგენა: ყველა გამოყენებული წყარო უნდა მიეთითოს ნაშრომის ბოლოს ბიბლიოგრაფიაში.
გამონაკლისი შემთხვევები და საერთო ცოდნა
ყველა ინფორმაცია არ საჭიროებს ციტირებას. საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტები, როგორიცაა “თბილისი საქართველოს დედაქალაქია” ან “წყალი 100 გრადუსზე დუღს”, არ მოითხოვს წყაროს მითითებას. თუმცა, თუ თქვენს სფეროში ახალბედა ხართ, შეიძლება ზუსტად არ იცოდეთ, რა ითვლება საერთო ცოდნად.
როგორც წესი, თუ ფაქტი რამდენიმე სანდო წყაროში გვხვდება და არ ითვლება სადავოდ, ის შეიძლება მივიჩნიოთ საერთო ცოდნად. თუმცა, სჯობს ფრთხილად იყოთ – როცა ეჭვი გეპარებათ, მიუთითეთ წყარო. სპეციფიკური მონაცემები, სტატისტიკა, კვლევის შედეგები და თეორიული კონცეფციები ყოველთვის უნდა იყოს ციტირებული.
როგორ შევამოწმოთ ჩვენი ნაშრომი პლაგიატზე?
სანამ ნაშრომს ჩააბარებთ, სასურველია თავად შეამოწმოთ პლაგიატზე. დღეს ხელმისაწვდომია მრავალი ონლაინ ინსტრუმენტი, რომელთა ნაწილი უფასოა, ნაწილი კი ფასიანი. ეს ინსტრუმენტები ადარებენ თქვენს ნაშრომს ინტერნეტში არსებულ წყაროებს და გამოავლენენ დამთხვევებს.
პლაგიატის შემოწმებისას ყურადღება მიაქციეთ შემდეგ ასპექტებს:
- დამთხვევების პროცენტი: მაღალი პროცენტი მიუთითებს, რომ ნაშრომი შეიცავს ბევრ დამთხვევას სხვა წყაროებთან.
- დამთხვევების წყაროები: შეამოწმეთ, რა წყაროებთან გაქვთ დამთხვევები. ზოგჯერ შეიძლება დამთხვევა იყოს სტანდარტულ ფრაზებთან ან ტერმინებთან, რაც პრობლემას არ წარმოადგენს.
- ციტირების სისწორე: დარწმუნდით, რომ ყველა ციტირებული ტექსტი მითითებულია შესაბამისი წესით.
თავს ნუ მოიტყუებთ იმ ფიქრით, რომ თქვენს ლექტორს არ აქვს წვდომა პლაგიატის შემმოწმებელ პროგრამებზე. დღესდღეობით, უმრავლეს უნივერსიტეტს აქვს წვდომა პროფესიონალურ პლაგიატის შემმოწმებელ პროგრამებზე, რომლებიც ბევრად უფრო ზუსტად ავლენენ დამთხვევებს, ვიდრე უფასო ონლაინ ინსტრუმენტები.
დასკვნა
აკადემიური პლაგიატი არასდროს არის დასაშვები საუნივერსიტეტო გარემოში. სხვისი ნაშრომის მითვისება არა მხოლოდ უსამართლობაა ორიგინალური ავტორის მიმართ, არამედ ზიანს აყენებს თქვენს აკადემიურ და პროფესიულ განვითარებას. ნაშრომის შესრულებისას ყოველთვის სცადეთ საკუთარი აზრის ჩამოყალიბება და სწორად მიუთითეთ გამოყენებული წყაროები.
აკადემიური კეთილსინდისიერების დაცვა არა მხოლოდ ნიშნებისთვის არის მნიშვნელოვანი, არამედ ხელს უწყობს ორიგინალური აზროვნების განვითარებას და რეალური ცოდნის დაგროვებას. თუმცა, თუ დრო გეწურებათ ან თავს იმტვრევთ ნაშრომის ორიგინალურად შესრულებაზე, სჯობს დახმარება ითხოვოთ, ვიდრე პლაგიატის გზას დაადგეთ.
მოგვწერე!
