შესავალი
ინფორმაციული ესე სასკოლო და საუნივერსიტეტო განათლების ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დავალებაა. პრაქტიკულად ყველა სტუდენტს უწევს ამ ტიპის ნაშრომების წერა სწავლის პროცესში. ინფორმაციული ესეს გეგმა არის ის საფუძველი, რომელზეც აიგება თქვენი ნაშრომის წარმატება. განსხვავებით სხვა ტიპის აკადემიური ნაწერებისგან, ინფორმაციული ესეს მიზანია მკითხველს მიაწოდოს ობიექტური, ფაქტებზე დაფუძნებული ცოდნა კონკრეტულ საკითხზე, პირადი მოსაზრებების გამოხატვის გარეშე. ასეთი ესეს წერისას თქვენი ამოცანაა ინფორმაციის ნათლად და ლაკონურად გადმოცემა, და არა საკუთარი პოზიციის დაცვა. გსურთ მაღალი შეფასების მიღება? გაეცანით ინფორმაციული ესეს გეგმის შედგენის მარტივ ნაბიჯებს და მიიღეთ შედეგი, რომელიც ნამდვილად დაგაკმაყოფილებთ!
მოგვწერე!რა არის ინფორმაციული ესე და რითი განსხვავდება სხვა ტიპის ნაშრომებისგან
ინფორმაციული ესე აკადემიური წერის ის ჟანრია, რომელიც მიზნად ისახავს მკითხველისთვის ობიექტური ცოდნის გადაცემას. მისი მთავარი დანიშნულებაა არა მკითხველის დარწმუნება რაიმე პოზიციის სისწორეში, არამედ საკითხის გარშემო არსებული ფაქტობრივი მასალის მიწოდება. ეს მნიშვნელოვნად განასხვავებს მას არგუმენტარებული ესესგან, სადაც ავტორი ცდილობს დაიცვას საკუთარი პოზიცია.
ინფორმაციული ესეს ძირითადი ნიშან-თვისებებია:
- ობიექტურობა – ავტორი წარმოადგენს ფაქტებს და თავს არიდებს საკუთარი მოსაზრებების გამოხატვას
- ფაქტებზე დაფუძნებული მსჯელობა – ყველა მტკიცება გამყარებულია სანდო წყაროებით
- საგანმანათლებლო ხასიათი – ნაშრომი აძლევს მკითხველს ახალ ცოდნას
- ნეიტრალური ტონი – ავტორი ინარჩუნებს მიუკერძოებლობას თემის მიმართ
მსჯელობითი ესესგან განსხვავებით, სადაც ავტორი იცავს გარკვეულ პოზიციას, ინფორმაციული ესე უბრალოდ აცნობს მკითხველს ფაქტებს და მათზე დაყრდნობით ეხმარება საკითხის გააზრებაში. აქ თქვენი როლია არა დაარწმუნოთ, არამედ განათლება შესძინოთ.
ინფორმაციული ესეს გეგმის შედგენის 7 ნაბიჯი
მიუხედავად იმისა, რომ ყველა ტიპის ესეს მსგავსი სტრუქტურა აქვს, თითოეულს თავისი თავისებურებები გააჩნია. ინფორმაციული ესეს გეგმის შესადგენად გთავაზობთ 7 მარტივ, მაგრამ ეფექტურ ნაბიჯს:
ნაბიჯი 1: დამაინტრიგებელი სათაურის შექმნა
იფიქრეთ ისეთ სათაურზე, რომელიც დააინტერესებს მკითხველს და გამოხატავს თემის მთავარ არსს. აიღეთ ფურცელი და ჩამოწერეთ რამდენიმე იდეა, შემდეგ წაიკითხეთ ხმამაღლა. დააკვირდით, რომელი მათგანი იწვევს უფრო ძლიერ რეაქციას და აირჩიეთ ის. სათაური უნდა იყოს ინფორმაციული, მაგრამ არა ზედმეტად გრძელი. კარგი ვარიანტია სათაურში რიცხვების გამოყენება, მაგალითად: “7 ეფექტური გზა სტრესის დასაძლევად” ან “ციფრული ტექნოლოგიების 5 გავლენა თანამედროვე განათლებაზე”.
ნაბიჯი 2: შთამბეჭდავი შესავლის მოფიქრება
ბევრი სტუდენტი ესეს განმარტებით იწყებს. მაგრამ არის კი ეს საუკეთესო მიდგომა? რა თქმა უნდა, შესავალში თემა უნდა წარმოაჩინოთ, მაგრამ პირველი წინადადება აჯობებს იყოს ე.წ. “კაუჭი” (hook) – საინტერესო ფაქტი, სტატისტიკა ან ამბავი, რომელიც მკითხველის ყურადღებას მიიპყრობს. ნუ დაიწყებთ თავსატეხის გადაჭრით, როგორ მიიპყროთ მკითხველის ყურადღება – უბრალოდ დაწერეთ თვალშისაცემი ფაქტი ან სტატისტიკა, რომელიც მკითხველს თქვენი ნაშრომისკენ მიიზიდავს.
ნაბიჯი 3: თეზისის ჩამოყალიბება
დაწერეთ თეზისის განაცხადი – წინადადება, რომელიც გადმოსცემს თქვენი ნაშრომის მთავარ იდეას. არ დაგავიწყდეთ ჩართოთ რამდენიმე წინადადება, რომლებიც გააძლიერებენ თქვენს თემას. თქვენი ამოცანაა ხაზი გაუსვათ მთლიანი კვლევის მთავარ იდეას. მკითხველს უნდა გაუჩნდეს სურვილი, განაგრძოს კითხვა.
ნაბიჯი 4: ძირითადი ნაწილის პირველი პარაგრაფის დაგეგმვა
ძირითადი ნაწილის პირველივე პარაგრაფში გამოკვეთეთ თქვენი ნაშრომის მიზანი, წარადგინეთ თემა. ეს პარაგრაფი ქმნის საფუძველს შემდგომი მსჯელობისთვის, ამიტომ მნიშვნელოვანია ის ნათლად და გასაგებად ჩამოაყალიბოთ.
ნაბიჯი 5: ფაქტებისა და მონაცემების წარმოდგენა
წარმოადგინეთ თქვენი მონაცემები და ინფორმაცია. ამ ეტაპზე მკითხველს უკვე უნდა ესმოდეს თემის მთავარი იდეა უკეთ. გამოიყენეთ სანდო წყაროები, მოიყვანეთ სტატისტიკა, ექსპერტთა მოსაზრებები და სხვა ფაქტობრივი მასალა. მნიშვნელოვანია, რომ თითოეული მტკიცება იყოს გამყარებული.
ნაბიჯი 6: ძირითადი ნაწილის დასკვნითი პარაგრაფის დაგეგმვა
დაწერეთ ძირითადი ნაწილის ბოლო პარაგრაფი, რომელშიც წარმოადგენთ ყველაზე ღირებულ ინფორმაციას თემაზე. გახსენით თემა სრულად, ისე რომ მკითხველს არ დარჩეს კითხვები. ეს ნაწილი უნდა იყოს თქვენი ნაშრომის კულმინაცია, სადაც ინფორმაცია მთლიანობაში აზრიან სურათს ქმნის.
ნაბიჯი 7: ლოგიკური დასკვნის ფორმულირება
მიიყვანეთ ესე მის ლოგიკურ დასასრულამდე. დაასრულეთ ნაშრომი წინა ნაწილებში განხილული პუნქტების მოკლე შეჯამებით. შესაძლებელია ასევე ურჩიოთ მკითხველს თემის შემდგომი მიზანმიმართული კვლევა. კარგი დასკვნა არ არის მხოლოდ უკვე ნათქვამის გამეორება – ის ასევე აჩვენებს, როგორ შეუძლია მკითხველს გამოიყენოს მიღებული ინფორმაცია.
ინფორმაციული ესეს სტრუქტურის დეტალური მიმოხილვა
სხვა ტიპის ესეების მსგავსად, ინფორმაციული ნაშრომის გეგმა ჩვეულებრივ შეიცავს ხუთ ან ექვს პარაგრაფს. როდესაც ასეთი დავალება გეძლევათ, მიჰყევით კონკრეტულ ფორმატს. დაიწყეთ მოკლე შესავლით, რომელიც შედგება ერთი პარაგრაფისგან, გადადით ძირითად ნაწილზე, რომელიც უნდა შეიცავდეს არანაკლებ სამ პარაგრაფს, და დაასრულეთ დასკვნით. მოდით, დეტალურად განვიხილოთ ინფორმაციული ესეს თითოეული ნაწილი.
შესავალი – როგორ დავიწყოთ ინფორმაციული ესე
ინფორმაციული ესეს გეგმაზე მუშაობისას, მარტივად რომ ვთქვათ, მიეცით თემას განმარტება. დარწმუნდით, რომ ეს არ არის უბრალოდ თქვენეული ინტერპრეტაცია, არამედ სანდო წყაროებიდან აღებული განმარტება. შესაძლებელია ასევე ჩართოთ საგულისხმო ინფორმაცია თემის შესახებ, ე.წ. წინაისტორია, რომელიც შეიცავს საინტერესო ფაქტებს, რომლებიც ყველასთვის ცნობილი არ არის.
შესავალი უნდა შეიცავდეს:
- “კაუჭს” – საინტერესო, ყურადღების მიმპყრობ ელემენტს
- თემის ზოგად წარდგენას
- თეზისს – თქვენი ნაშრომის მთავარ იდეას
კარგი შესავალი არის როგორც ინფორმაციული, ისე მიმზიდველი. ის აცნობს მკითხველს თემას და ქმნის სურვილს წაიკითხოს დანარჩენი ნაწილი.
ძირითადი ნაწილი – არგუმენტაციის სწორი აგება
ნაშრომის შუა ნაწილი უნდა შეიცავდეს არგუმენტებს, რომლებიც ამყარებს თეზისის განაცხადს შესავალში. არგუმენტების რაოდენობა განსაზღვრავს ძირითადი ნაწილის პარაგრაფების რაოდენობას, რადგან რეკომენდებულია თითოეულ პარაგრაფში განიხილოთ ერთი იდეა.
დარწმუნდით, რომ ჩაატარეთ საფუძვლიანი კვლევა თემაზე და შეაგროვეთ ინფორმაციის ყველა ნაწილი, რომელიც ქმნის ლოგიკურ ნაშრომს, განიხილავს თემას სხვადასხვა კუთხით. მიუხედავად არჩეული თემისა, მის არსზე ერთზე მეტი თვალსაზრისი იარსებებს. ამიტომ, აუცილებელია ღრმა კვლევის ჩატარებისას სიფრთხილე და მოწინააღმდეგეთა მოსაზრებების წარდგენა თქვენი აუდიტორიისთვის.
თითოეული პარაგრაფი უნდა შეიცავდეს არა მხოლოდ არგუმენტს, არამედ ფაქტს, რომელიც ადასტურებს, რომ მტკიცება ჭეშმარიტია. ციტირებისას ახსენეთ მეცნიერებისა და მკვლევრების სახელები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან წყაროებზე. შესთავაზეთ თემის დეტალური სურათი. სწორედ ამიტომ თქვენი ამოცანაა გასცეთ პასუხი ყველა მთავარ კითხვას.
დასკვნა – ძლიერი დასასრულის შექმნა
ეს ნაწილი უნდა გაიმეოროს თეზისში ასახული იდეა, მაგრამ არ უნდა იყოს სიტყვასიტყვით გადაწერილი განაცხადი, როგორც ბევრი სტუდენტი ფიქრობს.
დასკვნა უნდა მიაპყროს მკითხველის ყურადღება კვლევის ყველაზე მნიშვნელოვან ასპექტებზე, კიდევ ერთხელ წარმოადგინოს დამუშავებული ინფორმაცია. მთავარი წესი, რომლითაც უნდა იხელმძღვანელოთ, არის ის, რომ ნაშრომის საბოლოო ნაწილი უნდა შეიცავდეს იმის ახსნას, თუ როგორ შეუძლია მკითხველს ისარგებლოს კვლევის შედეგებით.
ძლიერი დასკვნა:
- აჯამებს მთავარ პუნქტებს
- ხელახლა აყალიბებს თეზისს (სხვა სიტყვებით)
- აჩვენებს ინფორმაციის პრაქტიკულ ღირებულებას
ინფორმაციული ესეს გეგმის მაგალითი
განვიხილოთ შემდეგი გეგმის ნიმუში თემაზე “ალკოჰოლის უარყოფითი გავლენა ადამიანის ორგანიზმზე”:
I. შესავალი:
- კაუჭი: იცოდით თუ არა, რომ ალკოჰოლის მიღების შემდეგ თქვენი მხედველობითი სიმახვილე საგრძნობლად მცირდება და გჭირდებათ უფრო ძლიერი განათება პატარა საგნების გასარჩევად?
- მიზანი: ყველამ უნდა იცოდეს, როგორ აზიანებს ალკოჰოლის ყოველდღიური მოხმარება ადამიანის ორგანიზმს.
- მნიშვნელობა აუდიტორიისთვის: მკითხველმა უნდა შეძლოს სწორი გადაწყვეტილების მიღება, მოიხმარს თუ არა ალკოჰოლს.
- თეზისი: ნერვულ სისტემაზე მარელაქსირებელი და “დამამშვიდებელი” ეფექტის გარდა, ალკოჰოლი იწვევს ბევრ სხვადასხვა მტკივნეულ გამოვლინებას, რომლებმაც შეიძლება ხელი შეუშალონ ადამიანს სრულყოფილი და ნაყოფიერი ცხოვრების წარმართვაში.
II. ძირითადი ნაწილი:
პირველი ძირითადი პუნქტი: როგორ მოქმედებს ალკოჰოლი ადამიანის ტვინის სისხლძარღვებზე?
- ქვეპუნქტი: ინტოქსიკაციის ან ალკოჰოლური ნაბახუსევის მდგომარეობაში საკმაოდ ხშირად (განსაკუთრებით ხანდაზმულებში) ვითარდება ისეთი საშიში გართულებები, როგორიცაა ცერებრალური ინსულტები.
- ქვეპუნქტი: ალკოჰოლის ხანგრძლივი მოხმარებით გამოწვეული ტვინის სისხლის მიმოქცევის დარღვევა ვლინდება საერთო ლეთარგიასა და კონცენტრაციის უუნარობაში.
- ქვეპუნქტი: ძილის დარღვევები ძალიან ხშირად გვხვდება ალკოჰოლით გამოწვეული ტვინის დაზიანებისას. პაციენტებს უჭირთ დაძინება და განიცდიან ნებისმიერი სახის ცოცხალ და ძალადობრივ კოშმარებს.
მეორე ძირითადი პუნქტი: ადამიანი, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში სვამს ალკოჰოლს, შეიძლება გახდეს დამოკიდებული ამ ნივთიერებაზე და იმუნური კრიტიკის მიმართ.
- ქვეპუნქტი: ახალი რამის შესწავლის ინტერესი არ არსებობს.
- ქვეპუნქტი: არსებობს გაღიზიანებისა და აგრესიისკენ მიდრეკილება, რომლებიც აპათიაში გადადის. ამასთან დაკავშირებით ქრება სოციალური კონტაქტების საჭიროება, რადგან ადამიანი კარგავს მეგობრებს და ირჩევს სხვებთან კომუნიკაციას მხოლოდ ძირითადი საჭიროებებისა და ტრანზაქციებისთვის.
მესამე ძირითადი პუნქტი: ტვინის სტრუქტურის ცვლილებები, რომლებიც გამოწვეულია ალკოჰოლით ინტოქსიკაციის წლებით, თითქმის შეუქცევადია.
- ქვეპუნქტი: ფსიქიკური აშლილობების გარდა, არსებობს აგრეთვე პერიფერიული ნერვული სისტემის დარღვევები.
- ქვეპუნქტი: ალკოჰოლის მიღებით გამოწვეული ნერვული სისტემის მცირე ცვლილებების დროსაც კი აუცილებელია ექიმთან მისვლა რაც შეიძლება მალე და მკურნალობის დაწყება. მკურნალობა დიდ დროს მოითხოვს და შეიძლება საკმაოდ ძვირი დაჯდეს.
III. დასკვნა:
- შემაჯამებელი განაცხადი: ალკოჰოლის გავლენა ნერვულ სისტემაზე მოიცავს ადამიანებში მხედველობის, სმენისა და რეაქციის დროის შემცირებას. გარკვეული დროის შემდეგ ადამიანი წყვეტს ცხოვრებას და იწყებს უბრალოდ არსებობას. ძალიან მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ სმის საფრთხის შესახებ და დავანებოთ თავი ამ მავნე ჩვევას, სანამ გვიან არ არის. ალკოჰოლი პრობლემებს არ წყვეტს – ის მხოლოდ ქმნის მათ.
ეს მაგალითი გვიჩვენებს, როგორ შეიძლება ინფორმაციული ესეს გეგმის სტრუქტურირება და ორგანიზება. თითოეული ნაწილი ლოგიკურად ვითარდება და აძლევს მკითხველს ნათელ წარმოდგენას თემის შესახებ.
ხშირად დაშვებული შეცდომები ინფორმაციული ესეს გეგმის შედგენისას
ინფორმაციული ესეს გეგმის შედგენისას სტუდენტები ხშირად უშვებენ გარკვეულ შეცდომებს, რომლებიც ამცირებს მათი ნაშრომის ეფექტურობას:
ზედაპირული გეგმის შედგენა
ბევრი სტუდენტი ფიქრობს, რომ გეგმა მხოლოდ ფორმალობაა და არ უთმობს მას საკმარის ყურადღებას. სინამდვილეში, კარგად შემუშავებული გეგმა არის საფუძველი, რომელზეც აიგება მთელი თქვენი ნაშრომი. დაუთმეთ საკმარისი დრო გეგმას და თავიდან აიცილებთ ბევრ პრობლემას წერის პროცესში.
არალოგიკური სტრუქტურა
ხშირად ნაშრომის ნაწილები ერთმანეთთან ლოგიკურად დაკავშირებული არ არის. მნიშვნელოვანია, რომ ერთი პარაგრაფიდან მეორეზე გადასვლა იყოს ბუნებრივი და თანმიმდევრული. გამოიყენეთ გარდამავალი ფრაზები და წინადადებები პარაგრაფებს შორის კავშირების შესაქმნელად.
ფაქტების უგულებელყოფა
ინფორმაციული ესე ეფუძნება ფაქტებს, არა მოსაზრებებს. ზოგჯერ სტუდენტები ივიწყებენ ამას და წერენ სუბიექტურ შთაბეჭდილებებზე დაყრდნობით. დარწმუნდით, რომ თქვენი ყველა მტკიცება გამყარებულია სანდო წყაროებით და არა პირადი შეხედულებებით.
პირადი აზრის ჭარბად გამოხატვა
თუმცა ინფორმაციული ესე არ უნდა იყოს მშრალი ფაქტების ჩამონათვალი, ის არც თქვენი პირადი აზრების გამოხატვის ადგილია. შეინარჩუნეთ ბალანსი ინფორმაციულობასა და მკითხველის დაინტერესებას შორის, მაგრამ თავი შეიკავეთ პირადი შეფასებებისგან.
რჩევები წარმატებული ინფორმაციული ესეს გეგმის შესადგენად
ინფორმაციული ესეს გეგმის შექმნა იმაზე მარტივია, ვიდრე ბევრი სტუდენტი ფიქრობს. გაითვალისწინეთ შემდეგი რჩევები, რომლებიც დაგეხმარებათ მაღალი ხარისხის გეგმის შედგენაში:
დროის მართვის სტრატეგიები
ნაშრომისთვის გამოყავით საკმარისი დრო და დაიწყეთ ადრეულ ეტაპზე. გეგმის შედგენისთვის დაგეგმეთ 15-30 წუთი – ეს დროის ყველაზე ეფექტური ინვესტიციაა. ნუ გადაავადებთ დავალებას ბოლო წუთისთვის, რადგან ეს გავლენას ახდენს გეგმის ხარისხზე და, შესაბამისად, მთელ ნაშრომზე.
რესურსების ეფექტური გამოყენება
თავდაპირველად ჩაატარეთ სანდო წყაროების მოძიება და შეარჩიეთ დასაბუთებული ინფორმაცია. გამოიყენეთ აკადემიური სტატიები, წიგნები, სამეცნიერო ჟურნალები და სხვა ავტორიტეტული წყაროები. ინფორმაციულ ესეში წყაროების სანდოობა გადამწყვეტია – მხოლოდ გადამოწმებული ფაქტები გამოიყენეთ.
გეგმის გადახედვისა და შესწორების მნიშვნელობა
ესეს გეგმის დასრულების შემდეგ, გადახედეთ მას თავად ან სთხოვეთ ვინმეს შეამოწმოს ნაშრომის სტრუქტურა. თუ ამის შესაძლებლობა არ გაქვთ, გადახედეთ ნაშრომს რამდენიმე დღის შემდეგ ახალი თვალით, დარწმუნდით, რომ შეიტანეთ ყველა მნიშვნელოვანი ინფორმაცია. თუ გესმით, რომ გეგმას აკლია ლოგიკური გადასვლები ან თემის წარდგენაში, შეასწორეთ ის და მიჰყევით მხოლოდ მას შემდეგ, რაც დარწმუნდებით, რომ ის იდეალურად ჟღერს.
დაიმახსოვრეთ, რომ გეგმა არის თქვენი ესეს ჩონჩხი. მისი მყარად და გამართულად შექმნით, თქვენ იცავთ თავს წარუმატებლობისგან. კარგად სტრუქტურირებული გეგმა ნიშნავს ნახევრად შესრულებულ სამუშაოს!
დასკვნა
ინფორმაციული ესეს გეგმის შედგენა მოითხოვს ყურადღებას, სტრუქტურული აზროვნების უნარს და ფაქტებზე ორიენტირებას. კარგად შემუშავებული გეგმა არის საფუძველი ნებისმიერი წარმატებული აკადემიური ნაშრომისთვის. მიჰყევით ამ სტატიაში მოცემულ 7 ნაბიჯს და შექმნით გეგმას, რომელიც მოგცემთ საშუალებას, დაწეროთ ნაშრომი, რომელიც დაიმსახურებს უმაღლეს შეფასებას.
დაიმახსოვრეთ, რომ ინფორმაციული ესეს მთავარი მიზანია მკითხველისთვის ფასეული გზამკვლევის შეთავაზება – როგორ გააკეთოს რაიმე, ან როგორ ხდება ესა თუ ის მოვლენა, რატომ ვითარდება ის სწორედ ასე და არა სხვანაირად. ხაზი გაუსვით იმ მთავარ აზრებს, რომლებზეც მკითხველმა უნდა გაამახვილოს ყურადღება, და წარმატება გარანტირებული გექნებათ!
მოგვწერე!
