შესავალი
ბევრი მკვლევარისა და სტუდენტისთვის აკადემიური ნაშრომის გაფორმება ხშირად თავსატეხად იქცევა. განსაკუთრებით რთულია ჩიკაგოს სტილის მოთხოვნების დაცვა, რომელიც არაერთ წესს მოიცავს სათაურებისა და ქვესათაურების ფორმატირებისთვის. ჩიკაგოს სტილის სახელმძღვანელო უპირველესად გამოცემული ნაშრომების გაფორმებისთვისაა შექმნილი, რაც მას ტურაბიანის სახელმძღვანელოსგან განასხვავებს, რომელიც სპეციალურად სტუდენტებისთვისაა შექმნილი. სწორედ აქ გვეხმარება ტურაბიანის სტილი – ჩიკაგოს ფორმატის სტუდენტებზე მორგებული ვერსია, რომელიც განსაკუთრებით გამოსადეგია დისერტაციების, კვლევითი ნაშრომებისა და თეზისების გაფორმებისას. ამ სტატიაში გაგაცნობთ თავფურცელის გაფორმების წესებს ტურაბიანის სტილში, სათაურის ფორმატირების მოთხოვნებს და გაჩვენებთ, როგორ უნდა გამოიყურებოდეს სწორად შესრულებული პირველი გვერდი.
მოგვწერე!რა არის ტურაბიანის სტილი და რატომ არის მნიშვნელოვანი?
ტურაბიანის სტილი წარმოადგენს ჩიკაგოს სტილის გამარტივებულ ვერსიას, რომელიც შეიქმნა სტუდენტების დასახმარებლად აკადემიური ნაშრომების გაფორმებაში. კეიტ ტურაბიანი ჩიკაგოს უნივერსიტეტის დისერტაციების მდივანი გახლდათ, რომელმაც შეიმუშავა ეს სტილი სტუდენტების საჭიროებების გათვალისწინებით.
განსხვავებით ჩიკაგოს სტილისგან, რომელიც ძირითადად გამომცემლებისთვისაა გამიზნული, ტურაბიანის სტილი სპეციალურად აკადემიური ნაშრომების ავტორებისთვისაა შექმნილი. ეს სტილი განსაკუთრებით გამოსადეგია სამაგისტრო ნაშრომების, დისერტაციებისა და სხვა სამეცნიერო ნაშრომების გაფორმებისას. მისი ძირითადი ღირსება იმაში მდგომარეობს, რომ ის აკადემიური ნაშრომის გაფორმებას ამარტივებს, თანაც პროფესიონალურ იერსახეს ინარჩუნებს.
ტურაბიანის სტილი დღეს ფართოდ გამოიყენება ამერიკის შეერთებული შტატების უნივერსიტეტებში, განსაკუთრებით ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში. მისი ცოდნა აუცილებელია ყველა იმ სტუდენტისთვის, ვინც სამეცნიერო მუშაობას ეწევა და სურს, რომ მისი ნაშრომი საერთაშორისო აკადემიურ სტანდარტებს შეესაბამებოდეს.
ტურაბიანის სტილის თავფურცელის აუცილებელი ელემენტები
თავფურცელი თქვენი აკადემიური ნაშრომის სავიზიტო ბარათია. ის პირველი გვერდია, რომელსაც თქვენი პროფესორი ან რეცენზენტი ნახავს. ამიტომ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ ის გამართული იყოს და ყველა წესს შეესაბამებოდეს.
ტურაბიანის სტილით, თავფურცელი დოკუმენტის პირველი გვერდია, რომელიც სარჩევს, მადლობის გვერდსა და აბსტრაქტს წინ უძღვის. თავფურცელი აუცილებელი ელემენტი არ არის – შეგიძლიათ უბრალოდ პირველი გვერდის ზედა ნაწილში განათავსოთ სათაური. თუმცა, თუ თავფურცელის შექმნას გადაწყვეტთ, აუცილებელია გაითვალისწინოთ გარკვეული წესები.
შრიფტისა და გვერდის ზომების სტანდარტები
ტურაბიანის სტილით ნაშრომის გაფორმებისას, განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს შრიფტისა და გვერდის ზომების სტანდარტებს. მართალია, სტილი ზუსტად არ განსაზღვრავს, რომელი შრიფტი უნდა გამოიყენოთ, თუმცა რეკომენდებულია Times New Roman, 12 ზომის შრიფტი, რომელიც აკადემიურ ნაშრომებში ყველაზე ხშირად გამოიყენება.
გვერდის კიდეების (margins) ზომები უნდა იყოს 1 დუიმი ყველა მხრიდან (ზემოთ, ქვემოთ, მარცხნივ და მარჯვნივ). ეს უზრუნველყოფს დოკუმენტის სწორ ფორმატირებასა და კითხვადობას სხვადასხვა ფორმატში. ეს სტანდარტები თქვენს ნაშრომს სუფთა და პროფესიონალურ იერსახეს ანიჭებს.
ინტერვალის მხრივ, თავფურცელზე მოცემული მთელი ტექსტი ორმაგი ინტერვალით (double-spaced) უნდა იყოს, სათაურის, ქვესათაურისა და დამატებითი ინფორმაციის ჩათვლით. ეს უზრუნველყოფს ერთგვაროვან და კითხვად განლაგებას. დარწმუნდით, რომ იგივე ორმაგი ინტერვალი თავფურცელის ყველა ნაწილზე ვრცელდება, მათ შორის ნებისმიერ ინსტრუქტორის მიერ მოთხოვნილ დეტალებზე.
სათაურისა და ქვესათაურის გაფორმება
ტურაბიანის სტილში სათაურის განთავსებას თავისი წესები აქვს. კერძოდ, ნაშრომის სათაური გვერდის დაახლოებით 1/3-ზე ქვემოთ უნდა განთავსდეს (ზუსტი სიზუსტე არ არის გადამწყვეტი) და მსხვილი შრიფტით (bold) უნდა იყოს. არჩევით, შეგიძლიათ ამ ელემენტისთვის უფრო დიდი ზომის შრიფტი გამოიყენოთ.
სათაურის ფორმატირებისას უნდა გამოიყენოთ ე.წ. headline capitalization, რაც ყველა მნიშვნელოვანი სიტყვის დიდი ასოთი დაწერას გულისხმობს:
✅ სწორი: “რევოლუციური ფუნჯის მოსმები” ❌ არასწორი: “რევოლუციური ფუნჯის მოსმები”
თუ ნაშრომს ქვესათაური აქვს, ის მთავარი სათაურის შემდეგ ორწერტილით გამოიყოფა და შემდეგ სტრიქონზე ჩაიწერება. ქვესათაური ასევე მსხვილი შრიფტით უნდა იყოს და headline capitalization-ს იცავდეს, მთავარი სათაურის მსგავსი ზომით. ყოველი ახალი ინფორმაცია ან პარაგრაფი სიცხადისთვის ახალ ხაზზე უნდა იწყებოდეს.
როდესაც სათაური ან ქვესათაური ძალიან გრძელია და ერთ ხაზზე ვერ ეტევა, შეგიძლიათ ის რამდენიმე ხაზად დაყოთ. ამ შემთხვევაში, დარწმუნდით, რომ ერთნაირ ინტერვალსა და შრიფტის ზომას იყენებთ როგორც სათაურის, ისე ქვესათაურისთვის. ქვესათაური პირდაპირ სათაურის ქვეშ უნდა დარჩეს და იმავე ფორმატირების სახელმძღვანელო პრინციპებს მისდევდეს, როგორიცაა მსხვილი შრიფტი და headline capitalization. თუ საჭიროა, შეგიძლიათ ძალიან გრძელი სათაურებისთვის შრიფტის ზომა ოდნავ შეამციროთ, მაგრამ კითხვადობა შეინარჩუნოთ.
დამატებითი ინფორმაციის განთავსება და ფორმატირება
გვერდის დაახლოებით 2/3-ზე ქვემოთ უნდა განათავსოთ დამატებითი ინფორმაცია, რომელსაც თქვენი ინსტრუქტორი ან ფაკულტეტი მოითხოვს. ეს ინფორმაცია ძირითადი ტექსტის შრიფტის ზომასა და სტილს უნდა შეესაბამებოდეს – როგორც წესი, Times New Roman, 12pt – და არ უნდა იყოს მსხვილი ან დახრილი, განსხვავებით სათაურისა და ქვესათაურისგან.
ეს დეტალები შეიძლება მოიცავდეს თქვენს სახელს, სტუდენტის ნომერს, კურსის დასახელებასა და ნომერს, ან თქვენი ინსტრუქტორის სახელს. დარწმუნდით, რომ დამატებითი ინფორმაცია ორმაგი ინტერვალით (double-spaced) და ცენტრირებულია, თავფურცელის დანარჩენი ნაწილის მსგავსად.
აი, მაგალითი, როგორ უნდა გააფორმოთ დამატებითი ინფორმაცია ჩიკაგო/ტურაბიანის თავფურცელზე:
გიორგი მაისურაძე
სტუდენტის ნომერი: 224459702
ფრანგული ხელოვნება
კურსის ნომერი: 51296
1 ივნისი, 2023
ყოველი ახალი ინფორმაცია სიცხადისთვის ახალ ხაზზე უნდა იწყებოდეს. თუ თქვენს ფაკულტეტს ან პროფესორს დამატებითი მოთხოვნები აქვს, მაგალითად, თქვენი დეპარტამენტის სახელი, თეზისის მრჩევლის სახელი ან ინსტიტუციური კუთვნილება, ეს დეტალები ხშირად თავფურცელის ზემოთ ან ქვემოთ თავსდება, პროფესორის არჩევანის მიხედვით.
ტურაბიანის სტილის თავფურცელის გაფორმების პრაქტიკული მაგალითი
თავფურცელის შექმნა ტურაბიანის სტილში დეტალების მიმართ ყურადღებას მოითხოვს. ქვემოთ მოცემულია ნაბიჯ-ნაბიჯ ინსტრუქცია, რომელიც დაგეხმარებათ თქვენი აკადემიური ნაშრომის თავფურცელი სწორად გააფორმოთ:
- გახსენით ახალი დოკუმენტი თქვენს საოფისე პროგრამაში (Word, Google Docs, და ა.შ.)
- დააყენეთ გვერდის პარამეტრები: 1 დუიმი ყველა კიდისთვის
- შეარჩიეთ შრიფტი (რეკომენდებულია Times New Roman) და ზომა (12pt)
- დააყენეთ ორმაგი ინტერვალი მთელი დოკუმენტისთვის
- ჩაწერეთ თქვენი ნაშრომის სათაური გვერდის 1/3-ზე, გახადეთ მსხვილი და გამოიყენეთ headline capitalization
- თუ გაქვთ ქვესათაური, დაამატეთ ის შემდეგ ხაზზე, გამოყავით ორწერტილით და გამოიყენეთ იგივე ფორმატირება
- გვერდის 2/3-ზე დაამატეთ თქვენი სახელი და სხვა საჭირო ინფორმაცია
ამ ნაბიჯების მიყოლით, თქვენ შექმნით პროფესიონალურ და სტილის შესაბამის თავფურცელს, რომელიც თქვენს პროფესორზე შთაბეჭდილებას მოახდენს და დეტალების მიმართ თქვენს ყურადღებას გამოავლენს.
გავრცელებული შეცდომებია:
- არასწორი კაპიტალიზაცია – ბევრი სტუდენტი headline capitalization-ის გამოყენებას ივიწყებს, რაც სათაურს არაპროფესიონალურ იერს აძლევს
- არასწორი განლაგება – ხშირად სათაური გვერდზე ძალიან მაღლა ან ძალიან დაბლა თავსდება
- არასწორი ინტერვალი – ბევრი სტუდენტი ორმაგის ნაცვლად ერთმაგ ინტერვალს იყენებს
- შრიფტების არევა – ზოგჯერ სტუდენტები მთელ დოკუმენტში სხვადასხვა შრიფტს იყენებენ, რაც არაპროფესიონალურად გამოიყურება
ამ შეცდომების თავიდან ასაცილებლად, ყურადღებით მიჰყევით ზემოთ მოცემულ ინსტრუქციებს და შეამოწმეთ თქვენი თავფურცელი, სანამ ნაშრომს საბოლოოდ წარადგენთ.
გავრცელებული კითხვები ტურაბიანის სტილის თავფურცელის შესახებ
მრავალ სტუდენტს აქვს კითხვები ტურაბიანის სტილის თავფურცელის გაფორმების შესახებ. აი, რამდენიმე ყველაზე გავრცელებული კითხვა და პასუხი მათზე:
საჭიროა თუ არა გვერდის ნომერი თავფურცელზე?
არა, თავფურცელს გვერდის ნომერი არ აქვს. თუმცა, ის მთლიან გვერდების რაოდენობაში ითვლება. ასე რომ, შემდეგი გვერდი თქვენს დოკუმენტში გვერდ 2-ად უნდა იყოს აღნიშნული.
შეიძლება თუ არა ლოგოს ან სურათის გამოყენება?
სტანდარტული ტურაბიანის სტილი თავფურცელზე ლოგოს ან სურათის გამოყენებას არ ითვალისწინებს. თუმცა, ზოგიერთმა ინსტიტუტმა შეიძლება ნება დაგრთოთ ან მოითხოვოს კიდეც ინსტიტუციური ლოგოს გამოყენება. ყოველთვის შეამოწმეთ თქვენი უნივერსიტეტის სპეციფიკური მოთხოვნები.
როგორ მოვიქცეთ, თუ გვაქვს თანაავტორობა?
თანაავტორების შემთხვევაში, ყველა ავტორის სახელი დამატებითი ინფორმაციის ნაწილში უნდა იყოს მითითებული. ავტორები შეიძლება ჩამოთვლილი იყოს ანბანური თანმიმდევრობით ან წვლილის მიხედვით, თუ ამას თქვენი ინსტრუქტორი მოითხოვს. მნიშვნელოვანია, რომ ყველა სახელი ერთნაირად იყოს ფორმატირებული.
რა ხდება, თუ ჩემს პროფესორს განსხვავებული მოთხოვნები აქვს?
მიუხედავად იმისა, რომ ტურაბიანის სტილი თავფურცელების შესაქმნელად სტანდარტიზებულ ფორმატს უზრუნველყოფს, ცალკეულ ინსტრუქტორებს ან ინსტიტუტებს შეიძლება ჰქონდეთ კონკრეტული მოთხოვნები, რომლებიც ზოგად სახელმძღვანელო პრინციპებს სცდება. მნიშვნელოვანია, შეამოწმოთ თქვენი ინსტრუქტორის ან უნივერსიტეტის სტილის სახელმძღვანელო, რათა დარწმუნდეთ, რომ თქვენი კვლევითი ნაშრომის, თეზისის ან დისერტაციისთვის ყველა მოლოდინს აკმაყოფილებთ.
ზოგ შემთხვევაში, უნივერსიტეტებს შეიძლება ჰქონდეთ კონკრეტული წესები ისეთი ელემენტების ფორმატირების შესახებ, როგორიცაა წარდგენის თარიღი ან კურსის კოდი. მაგალითად, შეიძლება მოგთხოვონ სემესტრისა და წლის (მაგ., შემოდგომა 2023) ჩართვა რიცხვითი თარიღის ნაცვლად. გარდა ამისა, ზოგიერთი დაწესებულება უპირატესობას ანიჭებს კურსის სრული დასახელების დაწერას აბრევიატურების გამოყენების ნაცვლად, ან შეიძლება მოითხოვოს ნაშრომის სიტყვების რაოდენობის ჩართვა თავფურცელზე.
დასკვნა
საბოლოოდ, ტურაბიანის სტილის თავფურცელის სწორად გაფორმება რამდენიმე საკვანძო ელემენტის მიმართ ყურადღებას მოითხოვს, როგორიცაა შრიფტი, კიდეები, ინტერვალი და სათაურის განთავსება. სტანდარტული შრიფტის გამოყენება, როგორიცაა Times New Roman 12pt ზომით და 1 დუიმიანი კიდეების შენარჩუნება უზრუნველყოფს, რომ თქვენი თავფურცელი პროფესიონალურ აკადემიურ სტანდარტებს აკმაყოფილებდეს.
ორმაგი ინტერვალით ყველა შინაარსის დაფორმატება, თქვენი სახელისა და კურსის დეტალების ჩათვლით, სუფთა და თანმიმდევრულ იერსახეს უზრუნველყოფს. მიუხედავად იმისა, გრძელ ქვესათაურებთან გაქვთ საქმე თუ ინსტრუქტორის სპეციფიკურ მოთხოვნებთან, ამ სახელმძღვანელო პრინციპების დაცვა დაგეხმარებათ თქვენი ნაშრომი დახვეწილი და ორგანიზებული ფორმით წარმოადგინოთ.
ტურაბიანის ფორმატის ყურადღებით დაცვით, თქვენ არა მხოლოდ ნაშრომის პრეზენტაციას გააუმჯობესებთ, არამედ აკადემიური სრულყოფილების მიმართ თქვენს ერთგულებასაც გამოავლენთ. როდესაც ეჭვი გეპარებათ, ყოველთვის გაიარეთ კონსულტაცია თქვენს ინსტრუქტორთან ან უნივერსიტეტის სტილის სახელმძღვანელოსთან, რათა დარწმუნდეთ, რომ ნებისმიერ სპეციფიკურ ფორმატირების საჭიროებას აკმაყოფილებთ.
მოგვწერე!