ნაშრომის ციტირება აკადემიური წერის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაწილია. სადისერტაციო, სადიპლომო და სხვა ტიპის აკადემიური ნაშრომები მოითხოვს ციტირების სპეციფიკური სტილების გამოყენებას, როგორიცაა APA, MLA ან Chicago. სწორი ციტირება პლაგიატის თავიდან ასაცილებლად გამოიყენება და ავტორის ინტელექტუალური საკუთრების პატივისცემას გამოხატავს. ამ სტატიაში გაგაცნობთ, როგორ მოახდინოთ ნაშრომის ციტირება სხვადასხვა ფორმატში.
თუ გჭირდება დახმარება სადიპლომო, საკურსო, საბაკალავრო, სამაგისტრო ან სხვა სახის აკადემიურ ნაშრომთან დაკავშირებით, მოგვწერე ახლავე და შთაგონება დაგეხმარება აკადემიური წერის სტანდარტების დაცვაში!
APA ფორმატში ნაშრომის ციტირება
APA (American Psychological Association) ფორმატი ხშირად გამოიყენება ფსიქოლოგიასა და სოციალურ მეცნიერებებთან დაკავშირებულ ნაშრომებში. ეს ციტირების სტილი მოიცავს სქოლიოებს, ტექსტში ციტირებას და გამოყენებული ლიტერატურის სიას.
APA ფორმატის ზოგადი წესები
APA ფორმატით შესრულებული ნაშრომები უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:
- ნაშრომი უნდა იყოს დაბეჭდილი ორმაგი ინტერვალით სტანდარტული ზომის ფურცელზე (8.5″ x 11″) ყველა მხრიდან 1″ ზომის მინდვრებით.
- გამოიყენეთ ადვილად წასაკითხი შრიფტი. APA რეკომენდაციას უწევს 12 პუნქტიან Times New Roman შრიფტს.
- ყოველი გვერდის ზედა ნაწილში უნდა იყოს გვერდის კოლონტიტული. გვერდის ნომრები უნდა იყოს მოთავსებული მარჯვენა მხარეს.
- APA ნაშრომს უნდა ჰქონდეს ოთხი ძირითადი ნაწილი: სატიტულო გვერდი, აბსტრაქტი, ძირითადი ნაწილი და გამოყენებული ლიტერატურა.
როგორ მოვახდინოთ სხვადასხვა წყაროს ციტირება APA-ში
APA ფორმატში სხვადასხვა წყაროს ციტირება შემდეგი წესებით ხდება:
- წიგნი: ავტორი, ა.ა. (გამოცემის წელი). ნაშრომის სათაური. გამომცემლის ქალაქი, შტატი: გამომცემელი. მაგალითად: ფინი, ჯ. (1970). დრო და კვლავ. ნიუ-იორკი, NY: საიმონ და შუსტერი.
- ჟურნალი: ავტორი, ა.ა. (გამოცემის წელი, თვე). სტატიის სათაური. ჟურნალის სახელწოდება, ტომი(გამოცემა), გვ.-გვ. მაგალითად: ტუმულტი, კ. (2006, აპრილი). უნდა დარჩნენ თუ უნდა წავიდნენ? დრო, 167(15), 3-40.
- გაზეთი: ავტორი, ა.ა. (გამოცემის წელი, თვე რიცხვი). სტატიის სათაური. გაზეთის სახელწოდება, გვ. xx-xx. მაგალითად: როზენბერგი, გ. (1997, მარტი 31). ელექტრონული აღმოჩენა ეფექტურ იურიდიულ იარაღად იქცა. ნიუ-იორკ თაიმსი, გვ. D5.
- ვებგვერდი: ავტორი, ა.ა. (გამოცემის წელი, თვე რიცხვი). სტატიის სათაური. მოპოვებულია URL-დან მაგალითად: სიმონსი, ბ. (2015, იანვარი 9). ორი ფლაკოს ამბავი. მოპოვებულია [ლინკი].
MLA ფორმატში ნაშრომის ციტირება
MLA (Modern Language Association) ფორმატი ძირითადად გამოიყენება ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში. ეს ფორმატი ეყრდნობა პრინციპებს და არა წესების კონკრეტულ ნაკრებს. MLA ფორმატში შესრულებული ნაშრომები დოკუმენტირების პროცესს გულისხმობს.
MLA ფორმატის ძირითადი პრინციპები
MLA რეკომენდაციით:
- გამოიყენეთ Times New Roman შრიფტი ზომით 12.
- მთელი დოკუმენტი უნდა იყოს ორმაგი ინტერვალით და ყველა მხრიდან 1 ინჩიანი მინდვრებით.
- აბზაცების დასაწყებად გამოიყენეთ ტაბულაცია (½ ინჩი).
- თქვენი გვარი და გვერდის ნომერი უნდა ჩასვათ პირველი გვერდის ზედა მარჯვენა კუთხეში.
სხვადასხვა წყაროს ციტირება MLA ფორმატში
MLA ფორმატში ციტირებისას გაითვალისწინეთ შემდეგი:
- წიგნი: გვარი, სახელი. წიგნის სათაური. გამომცემლის ქალაქი: გამომცემლის სახელი, გამოცემის წელი. მედიუმი. მაგალითად: სმიტი, ჯონ. ნიმუში წიგნი. პიტსბურგი: BibMe, 2008. ბეჭდური.
- ჟურნალი: გვარი, სახელი. “სტატიის სათაური.” ჟურნალის სახელწოდება გამოცემის თარიღი: გვერდის ნომრები. მედიუმი. მაგალითად: სმიტი, ჯონ. “ობამა პრეზიდენტად ინაუგურირებულია.” დრო 21 იან. 2009: 21-23. ბეჭდური.
- გაზეთი: გვარი, სახელი. “სტატიის სათაური.” გაზეთის სახელწოდება გამოცემის თარიღი: გვერდის ნომრები. მედიუმი. მაგალითად: სმიტი, ჯონ. “სტილერსმა მოიგო სუპერ ბოულ XLIII.” პიტსბურგ პოსტ-გაზეთი 2 თებ. 2009: 4-6. ბეჭდური.
- ვებგვერდი: გვარი, სახელი. “გვერდის სათაური.” ვებგვერდის სახელწოდება. სპონსორი ინსტიტუტი/გამომცემელი, გამოცემის თარიღი: გვერდის ნომრები. მედიუმი. მაგალითად: სმიტი, ჯონ. “ობამა პრეზიდენტად ინაუგურირებულია.” CNN.com. Cable News Network, 21 იან. 2009. ვები. 1 თებ. 2009.
Chicago სტილში ნაშრომის ციტირება
Chicago სტილი ხშირად გამოიყენება ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში. ის მოითხოვს ავტორებისგან წყაროების ციტირებას სქოლიოებში ან ბოლოსქოლიოებში. ეს ციტირების მეთოდი ავტორს საშუალებას აძლევს გამოხატოს პასუხისმგებლობა და სანდოობა გამოყენებული ლიტერატურის ან წყაროების მიმართ.
Chicago სტილის თავისებურებები
Chicago სტილი პოპულარულია სქოლიოებისა და ბოლოსქოლიოების გამოყენებით. ეს მეთოდი ავტორს საშუალებას აძლევს დეტალურად მიუთითოს წყაროები დოკუმენტის ტექსტში, რაც მკითხველს ეხმარება წყაროს მოძიებაში. ამასთან, ხშირად გამოიყენება წიგნების ბიბლიოგრაფიისთვისაც.
წყაროების ციტირება Chicago სტილში
Chicago სტილში ციტირების ფორმატები:
- წიგნი: გვარი, სახელი. წიგნის სათაური. გამომცემლის ქალაქი: გამომცემლის სახელი, გამოცემის წელი. მაგალითად: ბრაუნი, დენ. და ვინჩის კოდი. ნიუ-იორკი: სქოლასტიკი, 2004.
- ჟურნალი: გვარი, სახელი. სტატიის სათაური. ჟურნალის სახელწოდება, თვე რიცხვი, გამოცემის წელი. მაგალითად: ჩანი, დენ. პანდების ხელოვნება. პანდა მაგაზინი, ნოემბერი 10, 1985.
- გაზეთი: გვარი, სახელი. “სტატიის სათაური.” გაზეთის სახელწოდება, გამოცემის თარიღი. მაგალითად: სმიტი, ჯონ. “სტილერსმა მოიგო სუპერ ბოულ XLIII.” პიტსბურგ პოსტ-გაზეთი, თებერვალი 2, 2009.
- ვებგვერდი: გვარი, სახელი. “გვერდის სათაური.” ვებგვერდის სახელწოდება. ვებ მისამართი (მოპოვებული თარიღი). მაგალითად: სმიტი, ჯონ. “ობამა პრეზიდენტად ინაუგურირებულია.” [ლინკი] (მოპოვებულია თებერვალი 1, 2009).
ASA ფორმატში ნაშრომის ციტირება
ASA (American Sociological Association) ციტირების ფორმატი წამყვანი ამერიკული მეთოდია, რომელიც შექმნილია სოციოლოგიური ასოციაციის მიერ. სოციოლოგიის სტუდენტები და მკვლევარები იყენებენ ASA ციტირების ფორმატს უნივერსიტეტის კვლევითი ნაშრომების დასაწერად ან სტატიების ASA ჟურნალებისთვის წარსადგენად.
ASA ფორმატის სპეციფიკა
ASA ფორმატი სპეციფიკურია სოციოლოგიური კვლევებისთვის და აქვს თავისი უნიკალური წესები:
- ASA სტილის დეტალური ინფორმაციისთვის, ეწვიეთ ამერიკის სოციოლოგიური ასოციაციის ოფიციალურ ვებგვერდს.
- ფორმატის ძირითადი წესები მოიცავს სპეციფიკურ მითითებებს ტექსტში ციტირებისა და ბიბლიოგრაფიის სიისთვის.
წყაროების ციტირება ASA ფორმატში
ASA ფორმატში ციტირების წესები:
- წიგნი: ავტორის გვარი და სახელი. გამოცემის წელი. სათაური. გამომცემლის ქვეყანა: გამომცემელი. მაგალითად: ჯეიმსი, ჰენრი. 2003. The Turn of the Screw. ნიუ-იორკი: Barnes & Noble Books.
- ელექტრონული წიგნი: ავტორის გვარი და სახელი. გამოცემის წელი. სათაური. გამომცემლის ქვეყანა: გამომცემელი. მოპოვებულია თვე დღე, წელი [ლინკი]. მაგალითად: ჯეიმსი, ჰენრი. 2003. The Turn of the Screw. ნიუ-იორკი: Penguin Books Kindle ვერსია. მოპოვებულია იანვარი 18, 2017 [ლინკი].
- ჟურნალის სტატია: ავტორის გვარი და სახელი. გამოცემის წელი. “სათაური.” ჟურნალის სახელწოდება გამოცემა #: გვერდები. მაგალითად: ფიკინსი, ბო. 2008. “ხის ბაყაყებზე ნადირობა.” National Geographic #182. 6-10.
- ჟურნალის სტატია: ავტორის გვარი და სახელი. გამოცემის წელი. “სათაური.” ჟურნალის სახელწოდება, თვე წელი, გვ. გვერდები. მაგალითად: გეარი, რეიჩელ. 2012. “პრობლემა მასტერინგ ლერნინგთან.” New York Times, აპრილი 2002. გვ. 15-23.
- ვებგვერდი: ავტორის გვარი და სახელი. გამოცემის თარიღი. სათაური. გამომცემელი. მოპოვებულია თვე დღე, წელი [ლინკი]. მაგალითად: ლი, ბრუს. 03.09.2004. ერის დაბადება. მოპოვებულია 18.01.2017 [ლინკი].
პრაქტიკული რჩევები სწორი ციტირებისთვის
ყველაზე გავრცელებული შეცდომები ციტირებისას
ციტირებისას ხშირად დაშვებული შეცდომებია:
- უნებლიე პლაგიატი: როდესაც არ ახდენთ პარაფრაზირებული იდეების ციტირებას.
- არათანმიმდევრული ციტირება: როდესაც ნაშრომში სხვადასხვა ციტირების სტილს იყენებთ.
- არასრული ინფორმაცია: როდესაც ციტირებისას აკლია მნიშვნელოვანი დეტალები.
ამ შეცდომების თავიდან ასაცილებლად, დარწმუნდით რომ:
- ყოველთვის აკეთებთ ციტირებას, როდესაც იყენებთ სხვის იდეებს ან სიტყვებს.
- ერთ ციტირების სტილს იცავთ მთელ ნაშრომში.
- აწარმოებთ დეტალურ ჩანაწერებს ყველა გამოყენებული წყაროს შესახებ.
ციტირების ელექტრონული ინსტრუმენტები
ციტირების პროცესის გასამარტივებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ სხვადასხვა ელექტრონული ინსტრუმენტები:
- ციტირების გენერატორები: Zotero, Mendeley და EndNote, რომლებიც ავტომატურად ქმნიან ციტირებას სხვადასხვა ფორმატში.
- ონლაინ რესურსები: Purdue OWL და Citation Machine, რომლებიც გთავაზობენ დეტალურ გზამკვლევებს სხვადასხვა ციტირების სტილისთვის.
ციტირების გადამოწმების ხერხები:
- შეადარეთ თქვენი ციტირება შესაბამისი სტილის სახელმძღვანელოს.
- გამოიყენეთ ციტირების შემოწმების ონლაინ ინსტრუმენტები.
- სთხოვეთ კოლეგებს ან პროფესორებს გადახედონ თქვენს ციტირებებს.
დასკვნა
ნაშრომის ციტირების სხვადასხვა ფორმატის ცოდნა აუცილებელია აკადემიური წერის პროცესში. APA ფორმატი ძირითადად გამოიყენება სოციალურ მეცნიერებებში, MLA – ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში, Chicago – ისტორიასა და ხელოვნებაში, ხოლო ASA – სოციოლოგიაში. მნიშვნელოვანია გაითვალისწინოთ თქვენი დისციპლინის მოთხოვნები და თანმიმდევრულად გამოიყენოთ შერჩეული ციტირების სტილი მთელ ნაშრომში.
აქვე შეგახსენებთ – აკადემიური ნაშრომის შესრულებაში დახმარება გჭირდება? დრო აღარ გრჩება ნაშრომის დასასრულებლად? დაგვიკავშირდი ახლავე და შთაგონება დაგეხმარება!
