პავლე მოციქული – ქრისტიანული თეოლოგიის ცენტრალური, მაგრამ ამავდროულად ერთ-ერთი ყველაზე რთულად გასაგები ფიგურაა. მისი წერილები სავსეა პარადოქსებით, ღრმა ფილოსოფიური მსჯელობითა და იდეებით, რომლებმაც სამუდამოდ შეცვალა დასავლური ცივილიზაცია. თუ რომაელთა მიმართ ეპისტოლეს კითხულობ და გრძნობ, რომ თითქოს ყველაფერი თავდაყირა დგება, მარტო არ ხარ.
სწორედ ამიტომ, „შთაგონების“ ეს კონსპექტი დაგეხმარება, მარტივად გაერკვე პავლე მოციქულის რევოლუციურ იდეებში – დაწყებული მისი, როგორც ქრისტიანების მდევნელის ცხოვრებიდან, დასრულებული მის მიერ ჩამოყალიბებული რწმენით ხსნის თეოლოგიით.
ხოლო თუ პავლე მოციქულზე რეფერატის ან ესეს დასაწერად დრო არ გრჩება, მოგვწერე და ჩვენ დაგეხმარებით!
მოგვწერე!ვინ იყო პავლე? მდევნელიდან მეცამეტე მოციქულამდე
სანამ პავლე მოციქული გახდებოდა, ის იყო სავლე – განათლებული ფარისეველი, რომელიც თავგამოდებით დევნიდა ქრისტიანებს. მისთვის ისინი საშიში სექტა იყო, რომელიც მამა-პაპათა ტრადიციებსა და მოსეს რჯულს ღალატობდა. სავლე იმდენად ერთგული იყო თავისი მისიის, რომ პირველი ქრისტიანი წამებულის, სტეფანეს ჩაქოლვასაც კი ესწრებოდა.
ყველაფერი შეიცვალა დამასკოს გზაზე, როდესაც სავლეს, გადმოცემის თანახმად, თავად იესო ქრისტე გამოეცხადა და ჰკითხა: „სავლე, სავლე, რატომ მდევნი მე? ძნელია შენთვის ეკალზე წიხლის რტყმა“. ეს ფრაზა ხშირად აღიქმება, როგორც სავლეს შინაგანი კონფლიქტის გამოხატულება. სტეფანეს ლოცვამ საკუთარი მტრებისთვის მასში სინდისის „ეკალი“ გააჩინა, რომელსაც ის თავისი რელიგიური ფანატიზმით („წიხლის რტყმით“) ებრძოდა. ეს იყო მომენტი, როცა მდევნელი სავლე მომავალ მოციქულ პავლედ გარდაიქმნა.
პავლეს მისია: რატომ არის ის „წარმართთა მოციქული“?
პავლეს მოქცევის შემდეგ მისი მთავარი მისია ქრისტიანობის გავრცელება გახდა, თუმცა რადიკალურად განსხვავებული ხედვით. სხვა მოციქულებისგან (მათ შორის პეტრესგან) განსხვავებით, რომლებიც ძირითადად ებრაელებში ქადაგებდნენ, პავლე მიხვდა, რომ ქრისტეს მისია უნივერსალური იყო და არ შემოიფარგლებოდა ერთი ერით.
მისი რევოლუციური იდეა იყო ის, რომ წარმართებს (არაებრაელებს) ქრისტიანობის მისაღებად აღარ სჭირდებოდათ ებრაული რჯულის რიტუალების, მაგალითად, წინადაცვეთის, შესრულება. ამ საკითხზე მას მწვავე დაპირისპირებაც კი მოუვიდა პეტრე მოციქულთან, როდესაც პეტრემ წარმართებთან ერთად ჭამაზე უარი თქვა. პავლესთვის ეს ქრისტეს საქმის ღალატი იყო, რადგან ქრისტემ ყველა ადამიანი – ებრაელიც და წარმართიც – გაათანაბრა.
პავლეს მთავარი იდეები: რწმენა რჯულის წინააღმდეგ
რომაელთა მიმართ ეპისტოლეში პავლე დეტალურად აყალიბებს თავის მთავარ თეოლოგიურ კონცეფციას, რომელიც სამ ძირითად ნაწილად შეიძლება დავყოთ:
რჯულის როლი: დიაგნოზი, მაგრამ არა წამალი
პავლესთვის მოსეს რჯული (კანონი) წმინდაა, მაგრამ მას ადამიანის ხსნა არ შეუძლია. რჯული ცოდვის დიაგნოზია, მაგრამ არა – წამალი. ის გვიჩვენებს, რა არის ცოდვა („არ მოკლა“, „არ იმრუშო“), მაგრამ არ გვაძლევს ძალას, რომ ეს ცოდვა დავძლიოთ.
პირიქით, ხშირად კანონი ცოდვის პროვოცირებასაც კი ახდენს. როგორც პავლე ამბობს, „რჯულის გარეშე ცოდვა მკვდარია“. სწორედ ამიტომ, მხოლოდ რჯულის საქმეებით „გამართლება“ ანუ ხსნა შეუძლებელია.
ხსნა რწმენით: რა არის „მადლი“?
თუ რჯული ვერ გვშველის, მაშინ რა არის ხსნის გზა? პავლეს პასუხი ერთმნიშვნელოვანია: რწმენა. ხსნა არის ღმერთის უპირობო და დაუმსახურებელი საჩუქარი, ანუ მადლი, რომელსაც ადამიანი იღებს არა საქმეებით, არამედ იესო ქრისტესადმი რწმენით.
პავლე განასხვავებს „რჯულის საქმეებს“ (რიტუალების შესრულება) და „მადლის საქმეებს“. ეს უკანასკნელი არის კეთილი საქმეები, რომლებიც გამომდინარეობს არა კანონის შიშით, არამედ რწმენით მიღებული ღვთიური ენერგიით.
ახალი ცხოვრება ქრისტეში
პავლეს თეოლოგიით, ქრისტეს რწმენა უბრალოდ ცოდვების მიტევება არაა. ეს არის სრული ტრანსფორმაცია, როდესაც ადამიანი ხდება „ახალი ქმნილება“. ის „კვდება“ ცოდვისთვის და „ცოცხლდება“ ქრისტეში.
ეს ნიშნავს, რომ ადამიანში იწყებს მოქმედებას ქრისტეს ენერგია (მადლი), რომელიც მას ცოდვის ძალის დაძლევის საშუალებას აძლევს. როგორც თავად ამბობს: „ცოცხალი აღარ ვარ მე, არამედ ჩემში ცოცხლობს ქრისტე“.
რატომ არის პავლეს წერილების გაგება რთული?
თუ პავლე მოციქულის წერილების კითხვისას დაბნეულობა გეუფლება, გახსოვდეს, რომ ამას ჯერ კიდევ პეტრე მოციქული აღნიშნავდა. სირთულის რამდენიმე მიზეზი არსებობს:
- პარადოქსული ენა: პავლე ხშირად იყენებს პარადოქსებს, რათა გამოხატოს ღრმა სულიერი ჭეშმარიტებები.
- რთული ტერმინოლოგია: ის ერთსა და იმავე ტერმინს, მაგალითად „რჯულს“, რამდენიმე სხვადასხვა მნიშვნელობით იყენებს (მოსეს რჯული, ცოდვის რჯული, გონების რჯული), რაც ხშირად დამაბნეველია.
- პოლემიკური სტილი: მისი წერილების უმეტესობა კონკრეტულ პრობლემებს ეხმაურება და მწვავე პოლემიკის ნაწილია, რის გამოც კონტექსტის ცოდნის გარეშე მათი გაგება რთულია.
დასკვნა
პავლე მოციქული იყო ნამდვილი რევოლუციონერი, რომელმაც წარმოშობილი მოძღვრება მსოფლიო რელიგიად აქცია. მან დაამსხვრია ეროვნული და კულტურული ბარიერები და ქრისტიანობა ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახადა.
მისი მთავარი გზავნილი მარტივია: ხსნა არ არის რჩეულთა პრივილეგია ან საქმეებით მოსაპოვებელი ჯილდო. ის ღმერთის საჩუქარია, რომელიც ყველასთვის ხელმისაწვდომია უბრალო, გულწრფელი რწმენით.
თუ გჭირდება დახმარება რელიგიის, თეოლოგიის ან ფილოსოფიის საკითხებზე ნაშრომის მომზადებაში, მოგვწერე და შთაგონების გუნდი პროფესიონალურ დახმარებას გაგიწევს!
მოგვწერე!
