შესავალი
ენდნოუთების დამატება წარმოადგენს ერთ-ერთ საუკეთესო გზას, რომლითაც მკითხველს შეგიძლიათ მიაწოდოთ დამატებითი ინფორმაცია ან ციტირების დეტალები წყაროს შესახებ, რომელიც არ შედის ძირითად ტექსტში. ნაშრომის სრულყოფილად გაფორმება ხშირად დიდ თავსატეხს უქმნის სტუდენტებს, განსაკუთრებით მაშინ, როცა საქმე ეხება სათანადო ციტირებას და დამატებითი განმარტებების მოყვანას. ხშირად გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება იმას, თუ სად და როგორ განათავსებთ დამატებით ინფორმაციას თქვენს ნაშრომში. ამ სტატიაში განვიხილავთ, როგორ უნდა გამოიყენოთ ენდნოუთები სხვადასხვა საციტაციო სტილში და რით განსხვავდება ისინი ფუტნოუთებისგან.
ფიქრობთ, რომ რთულია ყველა ციტირების წესის დაცვა და საკითხში გარკვევა? შთაგონება დაგეხმარებათ იდეალური აკადემიური ნაშრომის შექმნაში.
მოგვწერე!რა არის ენდნოუთი და რატომ არის ის მნიშვნელოვანი?
ენდნოუთი წარმოადგენს მითითებას ან განმარტებას, რომელიც თავსდება დოკუმენტის, თავის ან სექციის ბოლოს და არა ყოველი გვერდის ქვედა ნაწილში (როგორც ეს ფუტნოუთების შემთხვევაშია). ის საშუალებას გაძლევთ, დაამატოთ ისეთი ინფორმაცია, რომელიც გსურთ შეიტანოთ ტექსტში, თუმცა პირდაპირ არ უკავშირდება ძირითად თავებს.
ენდნოუთების გამოყენებით შესაძლებელია:
- დაამატოთ ციტირება ისე, რომ არ დაარღვიოთ ტექსტის მდინარება
- მიუთითოთ ტექსტში გამოყენებული წყაროები
- თავი აარიდოთ ტექსტის გადატვირთვას მრავალი ფუტნოუთით
ენდნოუთები განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია აკადემიურ ნაშრომებში, სადაც აუცილებელია წყაროების სათანადო მითითება და დამატებითი ინფორმაციის მიწოდება ისე, რომ არ დაირღვეს ძირითადი ტექსტის თანმიმდევრულობა.
განსხვავება ენდნოუთებსა და ფუტნოუთებს შორის
ენდნოუთებსა და ფუტნოუთებს ერთი და იგივე დანიშნულება აქვთ, მაგრამ ისინი განსხვავდებიან განთავსების ადგილით: ფუტნოუთები თავსდება ყოველი გვერდის ბოლოს, ხოლო ენდნოუთები კი დოკუმენტის ან სექციის ბოლოს. ასევე, შეიძლება შევნიშნოთ განსხვავება მოცულობაში, რადგან ფუტნოუთები, როგორც წესი, უფრო მოკლეა.
გამოიყენეთ ფუტნოუთები, როცა:
- გსურთ მოკლე განმარტებების ან კომენტარების მიცემა, რომლებიც მჭიდროდ უკავშირდება ძირითად ტექსტს
- მიუთითებთ წყაროს, რომელიც პირდაპირ არის ციტირებული ან პერიფრაზირებული ტექსტში
- გსურთ თავი აარიდოთ ტექსტის მდინარების დარღვევას გრძელი ციტირების მიწოდებით
- გსურთ მიაწოდოთ დამატებითი ინფორმაცია, რომელიც უმჯობესია განთავსდეს იმავე გვერდზე, სადაც მითითებაა
გამოიყენეთ ენდნოუთები, როცა:
- გსურთ უფრო ვრცელი კომენტარის ან განმარტების მიცემა, რომელიც ფუტნოუთად ყოფნის შემთხვევაში ყურადღებას გაფანტავდა
- მიუთითებთ წყაროს, რომელიც არ არის პირდაპირ ციტირებული ან პერიფრაზირებული ტექსტში
- გსურთ თავი აარიდოთ გვერდის გადატვირთვას ბევრი ფუტნოუთით
- წერთ წიგნს ან სტატიას, რომელიც მოითხოვს უფრო ფორმალურ და სტრუქტურირებულ მიდგომას
ენდნოუთების გამოყენების წესები და რჩევები
ქვემოთ მოცემულია მნიშვნელოვანი ნაბიჯები, რომლებიც უნდა გაითვალისწინოთ ენდნოუთების გამოყენებისას. გახსოვდეთ, რომ ქვემოთ განხილული ნებისმიერი სტილის მიხედვით მუშაობისას, ყოველთვის უნდა მოარგოთ ფორმატირება მათ მოთხოვნებს. ასევე დაამატეთ სათაური ენდნოუთების გვერდისთვის.
ზოგადი ფორმატირების წესები:
ადგილი და დანომვრა
როგორც წესი, ეს მითითების ტიპი თავსდება დოკუმენტის, თავის ან სექციის ბოლოს. დარწმუნდით, რომ მიანიჭეთ ნომერი, რომელიც შეესაბამება ტექსტში მითითებულ შენიშვნას.
ფორმატირება
ფორმატირების უმეტეს სტილში გამოიყენება ერთი ინტერვალი ხაზებს შორის და ორმაგი ინტერვალი თითოეულ შენიშვნას შორის. თითოეული შენიშვნის პირველი ხაზი, როგორც წესი, შეწეულია.
შესაბამისი ინფორმაციის ჩართვა
შენიშვნის მიზნიდან გამომდინარე, შეიძლება დაგჭირდეთ ციტირებული წყაროს ავტორის, სათაურის, გამოქვეყნების თარიღისა და გვერდის ნომრის მითითება.
ენდნოუთების დამატება Word-ში
Word-ში ენდნოუთების დამატება მარტივი პროცესია:
- მოათავსეთ კურსორი ტექსტში იმ ადგილას, სადაც გსურთ ენდნოუთის დამატება.
- დააჭირეთ ღილაკს “References” (მითითებები) და აირჩიეთ “Insert Endnote” (ენდნოუთის ჩასმა).
- ჩაწერეთ ენდნოუთის ტექსტი. შეგიძლიათ დაამატოთ იმდენი ენდნოუთი, რამდენიც გჭირდებათ, და ისინი დაინომრება თანმიმდევრულად ჩასმის რიგის მიხედვით.
ენდნოუთები სხვადასხვა საციტაციო სტილში
ენდნოუთები Chicago სტილში
Chicago ფორმატი არის გავრცელებული ციტირების სტილი ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში, განსაკუთრებით ისტორიაში, ლიტერატურასა და ხელოვნებაში. ის ცნობილია როგორც ენდნოუთების, ისე ფუტნოუთების გამოყენებით. ის გვთავაზობს ციტირების ორ განსხვავებულ ვარიანტს: შენიშვნების-ბიბლიოგრაფიის სისტემას, რომელიც იყენებს ენდნოუთებს ან ფუტნოუთებს (შეგიძლიათ აირჩიოთ რომელი გამოიყენოთ მიზნიდან გამომდინარე), და ავტორი-თარიღის სისტემას, რომელიც იყენებს ტექსტში ჩასმულ ციტირებებს.
მახასიათებლები:
- ენდნოუთები თანმიმდევრულად ინომრება მთელ დოკუმენტში.
- შენიშვნის ნომერი ტექსტში ზედა ინდექსია და ჩნდება შესაბამისი შენიშვნის დასაწყისში შესაბამის სექციაში.
- მოათავსეთ ნომრის მარკერი წინადადების ბოლოს, წერტილის შემდეგ. ან შეგიძლიათ მოათავსოთ ისინი განცხადების ან ფრაზის ბოლოს წინადადების შიგნით, მაგრამ კვლავ პუნქტუაციის შემდეგ, როგორიცაა მძიმე ან წერტილ-მძიმე. გამონაკლისია ტირე.
- ენდნოუთების გვერდს აქვს სათაური მუქად და ცენტრში “შენიშვნები” ძირითადი ტექსტისა და დანართების შემდეგ.
- Chicago სტილი მოითხოვს ცალკე ბიბლიოგრაფიას სრული ციტირებებით ყველა წყაროსთვის. სათაური “ბიბლიოგრაფია” არის უპირატესი, თუმცა “ციტირებული ნაშრომები” ან “ციტირებული ლიტერატურა” ასევე მისაღებია, თუ არ წერთ მოკლე ნაშრომს და არ გითხრეს, რომ ბიბლიოგრაფია არ გჭირდებათ.
აი, Chicago სტილის ენდნოუთის მაგალითი:
- გიორგი მამულაშვილი, “დიდი დეპრესია და მისი გავლენა ამერიკულ საზოგადოებაზე,” ამერიკის ისტორიის ჟურნალი 123, ნო. 4 (2018): 56.
ენდნოუთები APA სტილში
APA-ს სტილში ენდნოუთების გამოყენების შემთხვევები იშვიათია, რადგან ტექსტში ჩასმული ციტირებები და მითითებების სიები ემსახურება ამ მიზანს. მიუხედავად ამისა, ისინი გამოიყენება დამატებითი კომენტარების ან განმარტებების დასამატებლად, რომლებიც არ არის აუცილებელი ძირითადი ტექსტის გასაგებად.
მახასიათებლები:
- ასეთი შენიშვნები ჩამოთვლილია დოკუმენტის ბოლოს, მითითებების სიის შემდეგ, სათაურით “Footnotes” (ფუტნოუთები) (APA სტილი არ იყენებს ტერმინს “ენდნოუთები”) მუქად და ცენტრში ზემოთ.
- APA მოითხოვს ორმაგი ინტერვალით, შეწეულ აბზაცებს.
- დაიწყეთ თითოეული შენიშვნა მისი ნომრით ზედა ინდექსში, რომელსაც მოსდევს ინტერვალი.
- თითოეული შენიშვნა ინომრება თანმიმდევრულად არაბული ციფრებით.
- ზედა ინდექსის ნომერი ჩნდება ტექსტში პუნქტუაციის ნიშნის შემდეგ იმ წინადადების ან ფრაზისთვის, რომელსაც უკავშირდება.
- ისინი უნდა გამოიყენოთ მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში და მხოლოდ ისეთი შინაარსისთვის, რომელიც არ ერწყმის ადვილად ძირითად ტექსტს.
ენდნოუთები MLA სტილში
ენდნოუთები ჩვეულებრივ გამოიყენება, როდესაც შენიშვნის შინაარსი ძალიან გრძელია ან დეტალურია ძირითად ტექსტში ჩასართავად, ან როდესაც ინფორმაცია არღვევს ძირითადი ტექსტის მდინარებას. მიუხედავად ამისა, MLA-ს ტექსტში ჩასმული ციტირებები ჩნდება ფრჩხილებში, მაგრამ შეგიძლიათ გამოიყენოთ ენდნოუთები, რათა თავიდან აიცილოთ ტექსტის გადატვირთვა, თუ ერთ ადგილას ბევრი ციტირება გჭირდებათ.
მახასიათებლები:
- MLA სტილში, “შენიშვნები” ან “ენდნოუთები” ჩამოთვლილია დოკუმენტის ბოლოს, Works Cited სიამდე.
- თითოეული ენდნოუთი ინომრება თანმიმდევრულად არაბული ციფრებით.
- ზედა ინდექსის ნომერი ენდნოუთისთვის ჩნდება ტექსტში პუნქტუაციის ნიშნის შემდეგ იმ წინადადების ან ფრაზისთვის, რომელსაც უკავშირდება ენდნოუთი.
- შეწიეთ თითოეული ენდნოუთის პირველი ხაზი და დაიწყეთ შენიშვნა ნომრით ზედა ინდექსში, რომელსაც მოსდევს ინტერვალი.
- ენდნოუთები უნდა იყოს ორმაგი ინტერვალით.
დასკვნა
ახლა უკვე იცით, რისთვის გამოიყენება ენდნოუთები და როგორ უნდა ჩართოთ ისინი თქვენს ნაშრომში მაქსიმალური ეფექტურობის მისაღწევად. მათი სწორად გამოყენებისთვის თქვენს ნაშრომში უნდა დაიცვათ სახელმძღვანელო პრინციპები საჭირო ფორმატირებისთვის, რომლებიც განსხვავდება სტილებში, როგორიცაა Chicago, APA და MLA. იმის გაგება, თუ რა არის ენდნოუთები და როგორ გამოიყენოთ ისინი, შეიძლება დროის მომცველი იყოს, თუმცა სწორად გამოყენების შემთხვევაში ისინი მნიშვნელოვნად აამაღლებენ თქვენი აკადემიური ნაშრომის ხარისხს.
საჭიროებთ დახმარებას აკადემიური ნაშრომის, რეფერატის ან ესეს მომზადებაში? შთაგონება დაგეხმარებათ უმოკლეს დროში შეასრულოთ ნებისმიერი აკადემიური დავალება.
მოგვწერე!ხშირად დასმული კითხვები
როდის არის მიზანშეწონილი ენდნოუთების გამოყენება?
ენდნოუთების დანიშნულება დამოკიდებულია იმ სტილზე, რომელსაც იყენებთ. Chicago-ში ენდნოუთი გამოიყენება ტექსტში ჩასმული ციტირებებისთვის. APA-სა და MLA-ში ენდნოუთები გამოიყენება საავტორო უფლებების ინფორმაციის მისაწოდებლად ან გაურკვეველი შინაარსის გასარკვევად. ამრიგად, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ისინი თქვენს ნაშრომში ვრცელი ინფორმაციის დასამატებლად, რომელიც ფუტნოუთის სახით გადატვირთული იქნებოდა.
რა უნდა შევიტანოთ ენდნოუთში?
ის უნდა შეიცავდეს ინფორმაციას, რომელიც აფართოებს რაიმე საკითხს, მითითებებს ან ციტირებებს დოკუმენტში გამოყენებული წყაროების შესახებ, ასევე მადლობებს ან სხვა შესაბამის შენიშვნებს.
რა დანიშნულება აქვს ენდნოუთს?
ენდნოუთებს შეუძლიათ სხვადასხვა მიზანს ემსახურონ: წყაროების ციტირება, დამატებითი ინფორმაციის დამატება, მკითხველების მიმართვა სხვა არეალებისკენ და ა.შ. ამრიგად, ის გვთავაზობს ვრცელ ინფორმაციას, კომენტარებს ან მითითებებს წყაროებზე, რომლებიც გამოყენებულია ნაშრომში, ძირითადი ტექსტის მდინარების შეფერხების გარეშე.
აუცილებელია თუ არა ენდნოუთების დართვა ყველა გვერდზე?
არა, ფუტნოუთები ასრულებს ამ ფუნქციას. მიუხედავად იმისა, რომ ენდნოუთები ფორმატირებულია ფუტნოუთების იდენტურად, ისინი წარმოდგენილია, როგორც ერთი სია თქვენი ნაშრომის ბოლოს. ენდნოუთების განმარტება გულისხმობს, რომ ისინი სხვა სექციის ნაწილია და არ შედის ბიბლიოგრაფიის ნაწილში, მიუხედავად იმისა, რომ ორივე განმარტავს დოკუმენტში გამოყენებულ წყაროებს.
