შესავალი
მოთხრობის სწორად ციტირება აკადემიური ნაშრომის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაწილია. როგორ მოვახდინოთ მოთხრობის ციტირება ისე, რომ არ დავარღვიოთ აკადემიური კეთილსინდისიერების პრინციპები და სრულად დავიცვათ ინტელექტუალური საკუთრების უფლებები? სწორი ციტირება არა მხოლოდ თქვენი ნაშრომის სანდოობას ზრდის, არამედ მკითხველსაც უადვილებს წყაროების მოძიებას. სხვადასხვა სტილს – იქნება ეს APA, MLA თუ სხვა ფორმატი – თავისი წესები აქვს ავტორის სახელის, მოთხრობის სათაურისა და გამოქვეყნების დეტალების მითითებისას.
ციტირების წესების დაცვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია შემდეგი მიზეზების გამო:
- თავიდან აიცილებთ პლაგიატს
- გაამყარებთ თქვენს მოსაზრებებს სანდო წყაროებით
- შეინარჩუნებთ აკადემიურ სტანდარტებს
- პატივს სცემთ სხვა ავტორების ნაშრომებს
თუ გიჭირთ ციტირების წესების დაცვა ან დრო გეწურებათ და ვერ ახერხებთ ნაშრომის სრულყოფილად მომზადებას, შთაგონება დაგეხმარებათ.
მოგვწერე!MLA ფორმატში მოთხრობის ციტირების ძირითადი წესები
MLA (Modern Language Association) ფორმატი განსაკუთრებით პოპულარულია ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში. ამ სტილში მოთხრობის ციტირებისას უნდა დაიცვათ გარკვეული პრინციპები, რათა თქვენი ნაშრომი სრულფასოვანი და აკადემიურად გამართული იყოს.
MLA ფორმატით მოთხრობის ციტირებისას უნდა მიუთითოთ:
- ავტორის გვარი და სახელი
- მოთხრობის სათაური ბრჭყალებში
- წყარო, სადაც მოთხრობა გამოქვეყნდა (წიგნი, ჟურნალი, ვებგვერდი)
- რედაქტორის სახელი (თუ არსებობს)
- გამომცემლობა
- გამოცემის წელი
- გვერდების ნომრები
მოთხრობის ციტირება წიგნიდან MLA ფორმატში
წიგნიდან ან ანთოლოგიიდან მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, სახელი. "მოთხრობის სათაური." წიგნის სათაური, რედაქტორის სახელი გვარი, გამომცემლობა, წელი, გვ. გვერდების დიაპაზონი.მაგალითად:
სმიტი, პატრიცია. "დღე, როცა პანკ-მოძრაობა დაიბადა." როკის ამბების რჩეული ანთოლოგია, რედაქტორი რიკ რუბინი, მიუზიკ პრესი, 1996, გვ. 2-11.ტექსტში ციტირებისას კი მიუთითეთ ავტორის გვარი და გვერდის ნომერი:
(სმიტი 2)ონლაინ ნაპოვნი მოთხრობის ციტირება MLA ფორმატში
ინტერნეტში ნაპოვნი მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, სახელი. "მოთხრობის სათაური." ვებგვერდის სახელი, თარიღი (დღე თვე წელი), URL.მაგალითად:
ო'კეინი, ლიამი. "ირლანდიური კულტურა მოკლე ლექსებში." ირლანდიური პოეზიის სამკითხველო არქივი, 11 ივლისი 2022, https://libguides.ucd.ie/ipra.ტექსტში ციტირებისას მიუთითეთ მხოლოდ ავტორის გვარი, რადგან გვერდის ნომრები ხშირად არ არის ხელმისაწვდომი:
(ო'კეინი)ჟურნალსა და გაზეთში გამოქვეყნებული მოთხრობის ციტირება MLA-ში
ჟურნალში ან გაზეთში გამოქვეყნებული მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, სახელი. "მოთხრობის სათაური." გამოცემის სახელი, თარიღი (დღე თვე წელი), გვ. გვერდების დიაპაზონი.მაგალითად:
კლარკი, რ.ვ. "ერთი ინდიელის ამბავი." დეილი ტელეგრაფი, 7 დეკემბერი 2019, გვ. 19-21.ტექსტში ციტირებისას მიუთითეთ ავტორის გვარი და გვერდის ნომერი:
(კლარკი 19)APA ფორმატში მოთხრობის ციტირების ძირითადი წესები
APA (American Psychological Association) ფორმატი ძირითადად გამოიყენება სოციალურ მეცნიერებებში. ამ სტილში მოთხრობის ციტირებისას გასათვალისწინებელია რამდენიმე მნიშვნელოვანი წესი.
APA ფორმატით მოთხრობის ციტირებისას უნდა მიუთითოთ:
- ავტორის გვარი და სახელის ინიციალი
- გამოქვეყნების წელი
- მოთხრობის სათაური (წინადადების შრიფტით)
- წყაროს სათაური დახრილი შრიფტით
- გვერდების ნომრები
წიგნში აღმოჩენილი მოთხრობის ციტირება APA ფორმატში
წიგნში ან ანთოლოგიაში გამოქვეყნებული მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, ს. ი. (წელი). მოთხრობის სათაური. რედაქტორის ი. გვარი (რედ.), წიგნის სათაური (გვ. გვერდების დიაპაზონი). გამომცემლობა.მაგალითად:
სმიტი, პ. (1996). დღე, როცა პანკ-მოძრაობა დაიბადა. რ. რუბინი (რედ.), როკის ამბების რჩეული ანთოლოგია (გვ. 2-11). მიუზიკ პრესი.ონლაინ ნაპოვნი მოთხრობის ციტირება APA ფორმატში
ინტერნეტიდან აღებული მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, ს. ი. (წელი, თვე დღე). მოთხრობის სათაური. ვებგვერდის სახელი. URLმაგალითად:
ო'კეინი, ლ. (2022, ივლისი 11). ირლანდიური კულტურა მოკლე ლექსებში. ირლანდიური პოეზიის სამკითხველო არქივი. https://libguides.ucd.ie/ipraსახელმძღვანელოში ნახსენები მოთხრობის ციტირება APA-ში
სახელმძღვანელოში ნახსენები მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, ს. ი. (წელი). მოთხრობის სათაური. რედაქტორის ი. გვარი (რედ.), სახელმძღვანელოს სათაური (გამოცემა, გვ. გვერდების დიაპაზონი). გამომცემლობა.მაგალითად:
ჰამეტი, კ. (2023). ველური ბუნების ძახილი. რ. პულსფორდი (რედ.), ამერიკული კლასიკური ლიტერატურა: გამონაგონიდან გადარჩენამდე (მე-8 გამოცემა, გვ. 334-339). ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა.ჟურნალსა და გაზეთში გამოქვეყნებული მოთხრობის ციტირება APA-ში
ჟურნალში ან გაზეთში დაბეჭდილი მოთხრობის ციტირებისას, ბიბლიოგრაფიაში მიუთითეთ:
გვარი, ს. ი. (წელი, თვე დღე). მოთხრობის სათაური. გამოცემის სახელი, გვ. გვერდების დიაპაზონი.მაგალითად:
კლარკი, რ. ვ. (2019, დეკემბერი 7). ერთი ინდიელის ამბავი. დეილი ტელეგრაფი, გვ. 19-21.ტექსტში ციტირებისას მიუთითეთ ავტორის გვარი, გამოქვეყნების წელი და გვერდის ნომერი:
(კლარკი, 2019, გვ. 19)მოთხრობის ციტირების ხშირი შეცდომები და მათი თავიდან აცილება
მოთხრობის ციტირებისას ხშირად ვაწყდებით გარკვეულ შეცდომებს, რომლებიც შეიძლება სერიოზულად დააზიანოს თქვენი აკადემიური ნაშრომის ხარისხი. ამ შეცდომების გაცნობა და მათი თავიდან აცილება დაგეხმარებათ, უკეთ დაიცვათ აკადემიური კეთილსინდისიერება.
გავრცელებული შეცდომები:
- ბრჭყალების არასწორი გამოყენება – მოთხრობის სათაური აუცილებლად უნდა ჩაისვას ბრჭყალებში, ხოლო წიგნის სათაური იწერება დახრილი შრიფტით.
- წყაროს არასრული მითითება – თუ მოთხრობა ანთოლოგიაშია, აუცილებელია რედაქტორისა და წიგნის მითითებაც, არა მხოლოდ ავტორისა და მოთხრობის სათაურის.
- ფორმატების აღრევა – ხშირად სტუდენტები ერთმანეთში ურევენ APA და MLA ფორმატებს, რაც დაუშვებელია.
- გვერდების დიაპაზონის გამოტოვება – აუცილებელია იმ გვერდების მითითება, სადაც მოთხრობაა განთავსებული, და არა მთლიანი წიგნის.
- ონლაინ წყაროების არასწორი ციტირება – ხშირად ავიწყდებათ URL-ის ან წვდომის თარიღის მითითება.
როგორ ავირიდოთ შეცდომები:
- შექმენით ციტირების სია თავიდანვე, ნაშრომის წერისას
- გამოიყენეთ ციტირების მენეჯერები და ხელსაწყოები
- შეამოწმეთ ორჯერ, რომელი ფორმატი მოგეთხოვებათ
- ნუ დაეყრდნობით მხოლოდ მეხსიერებას – ყოველთვის შეამოწმეთ წესები
პრაქტიკული მაგალითები: ნაბიჯ-ნაბიჯ
მოგიყვანთ რამდენიმე პრაქტიკულ მაგალითს MLA და APA ფორმატებში, რაც დაგეხმარებათ უკეთ გაერკვეთ მოთხრობების ციტირების წესებში.
MLA ფორმატის მაგალითები
1. მოთხრობა კრებულიდან, რომელსაც ჰყავს რედაქტორი:
ქავთარაძე, ნათია. "ცხრა აპრილის ბავშვები." თანამედროვე ქართული მოთხრობა, რედაქტორი მაია ჯალიაშვილი, საარი, 2018, გვ. 45-52.ტექსტში ციტირება: (ქავთარაძე 47)
2. მოთხრობა ონლაინ ჟურნალიდან:
დოიაშვილი, თეონა. "გზაზე." არილი, 15 მარტი 2023, https://www.arili.ge/gzaze.ტექსტში ციტირება: (დოიაშვილი)
3. მოთხრობა ავტორის საკუთარი კრებულიდან:
ჭილაძე, ოთარ. "სახლი ტყის პირას." ჭილაძე, რჩეული მოთხრობები, პალიტრა L, 2010, გვ. 112-125.ტექსტში ციტირება: (ჭილაძე 115)
APA ფორმატის მაგალითები
1. მოთხრობა კრებულიდან, რომელსაც ჰყავს რედაქტორი:
ქავთარაძე, ნ. (2018). ცხრა აპრილის ბავშვები. მ. ჯალიაშვილი (რედ.), თანამედროვე ქართული მოთხრობა (გვ. 45-52). საარი.ტექსტში ციტირება: (ქავთარაძე, 2018, გვ. 47)
2. მოთხრობა ონლაინ ჟურნალიდან:
დოიაშვილი, თ. (2023, მარტი 15). გზაზე. არილი. https://www.arili.ge/gzazeტექსტში ციტირება: (დოიაშვილი, 2023)
3. მოთხრობა ავტორის საკუთარი კრებულიდან:
ჭილაძე, ო. (2010). სახლი ტყის პირას. რჩეული მოთხრობები (გვ. 112-125). პალიტრა L.ტექსტში ციტირება: (ჭილაძე, 2010, გვ. 115)
მაგალითების შედარება
შეგიძლიათ შეამჩნიოთ რამდენიმე მნიშვნელოვანი განსხვავება MLA და APA ფორმატებს შორის:
- სახელის წარმოდგენა – MLA-ში სრული სახელი იწერება, APA-ში მხოლოდ ინიციალები.
- წლის მითითების ადგილი – MLA-ში წელი ბოლოშია, APA-ში კი – დასაწყისში ფრჩხილებში.
- რედაქტორის მითითება – MLA-ში ჯერ სახელი, შემდეგ გვარი; APA-ში კი ინიციალი და შემდეგ გვარი.
- გვერდების აღნიშვნა – MLA-ში “გვ.”, APA-ში “გვ.”
დასკვნა
მოთხრობის სწორად ციტირების უნარი მნიშვნელოვანი აკადემიური კომპეტენციაა. MLA და APA ფორმატების წესების ცოდნა დაგეხმარებათ, თქვენი ნაშრომი იყოს პროფესიონალური და აკადემიურად გამართული. მთავარია, გახსოვდეთ ძირითადი სხვაობები ამ ორ ფორმატს შორის და ყურადღებით მიჰყვეთ თითოეული სტილის მოთხოვნებს.
თუ მაინც გიჭირთ ციტირების სწორი ფორმატის შერჩევა ან დაცვა, ან უბრალოდ დრო აღარ გაქვთ აკადემიური ნაშრომის დასასრულებლად, შთაგონება ყოველთვის მზადაა დაგეხმაროთ. ჩვენი გუნდი უზრუნველყოფს მაღალი ხარისხის აკადემიური ნაშრომების შექმნას, სადაც ყველა ციტირების წესი სრულად იქნება დაცული.
მოგვწერე!
